1 Somuncu Baba Dergisi | İlim Kültür ve Edebiyat Dergisi

Aranan Kategori: Sûfî Perspektif

Makale Kapak Resmi
MÜSLÜMANLARIN CİLT SANATINDA YANSITTIKLARI ESTETİK ZEVK

Yüce Rabb’imiz, “Yaptığınız işi güzel yapın; Allah işini güzel yapanları sever”;[1] Sevgili Peygamberimiz ise bir hadîs-i şerîflerinde; “Yüce Allah, yaptığınız işi sağlam ve iyi yapmanızdan hoşnu...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
AHŞAP OYMACILIĞI SANATI

Ahşap, Arapça asıllı bir kelime olup “haşeb” kelimesinin (ağaç, kereste) çoğuludur. Aynı zamanda “herhangi bir imalâtta kullanılmak amacıyla ve yakılmamak üzere ağaçtan kesilmiş yapı malzemesi, kerest...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
OSMAN HULÛSİ EFENDİ’NİN DERGÂHINDA NEFİS TERBİYESİ

Hulûsi Efendi nefis terbiyesini selâmete ermek olarak nitelendirmekte, kişinin nefis terbiyesi ile kemâle ereceğini belirtmekte ve nefis terbiyesinin yaratılış gâyesine bürünmeyi sağladığından bahsetm...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
NAKKAŞHÂNE GELENEĞİ VE SEÇKİN MÜZEHHİPLER

Seçkin eserleri ve farklı ekolleri ile tezhip sanatının geçmişi oldukça eskiye dayanmaktadır. Tezhip sanatının ilk bezeme örneklerini 8. ve 9. asra kadar götürebilmekteyiz. Türkistan diyarının Karahoç...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
SÛFÎ HATTATLAR

Tasavvuf tarihi boyunca hat sanatına rağbet eden mutasavvıflar, Kur’ân-ı Kerim, Sahîh-i Buhârî, Mesnevî, Şifâ-i Şerîf ve Delâilü’l-Hayrât gibi eserleri yazmayı cana minnet bilmişler, yazı esnâsında ge...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
MECLİS-İ MEŞÂYIHIN KURULUŞUYLA HEDEFLENEN TEKKELERİ VE TARİKATLARI KONTROL ALTINDA TUTMA DÜSÜNCESİ

Tanzimat'tan sonra tasavvuf ve tarikatları yakından ilgilendiren en önemli gelişme, Meclis-i Meşâyih’ın kurulmasıdır. Meclis-i Meşâyih’ın kurulması, aslında Sultan II. Mahmud ile beraber başlayan tanz...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
SULTAN ABDÜLMECİD’İN YAKIN TEMAS İÇERİSİNDE OLDUĞU TARÎKAT MEŞÂYIHI

1839-1861 tarihleri arasında saltanat süren Sultan Abdülmecid’in iktidarının ilk dönemlerine Sadrazam Mustafa Reşid Paşa’nın yönetim anlayışı damgasını vurmuştur. Tahta geçişinin dördüncü ayında, yani...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
SULTAN II. MAHMUD’UN TASAVVUF ERBÂBIYLA OLAN İRTİBÂTI

Yirmi dört yaşında tahta geçen Sultan II. Mahmud (1808-1839), saltanatının ilk dönemlerinde itidalli ve temkinli bir yönetim gerçekleştirmiştir. 1826-1839 yılları arasındaki saltanatının ikinci dönemi...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
SELİM DEDE İMZÂSINI KULLANAN OSMANLI PADİŞAHI

1204-1222/1789-1807 tarihleri arasındaki on sekiz yıllık III. Selim Dönemi, Osmanlı’da Nizâm-ı Cedîd Dönemi olarak adlandırılır. Bu dönem, III. Selim’in Yeniçerileri ortadan kaldırmak, ulemânın etkisi...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
SULTAN III. OSMAN’IN GÖNÜL VERDİĞİ TARİKAT PÎRİ

1 Receb 1110/3 Ocak 1699’da Edirne Sarayı’nda doğan III. Mustafa’nın babası II. Mustafa, annesi Şehsuvar Valide Sultan’dır. Babasının Edirne Vakıası ile (1703) tahttan indirilmesinin ardından Topkapı ...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
Osmanlı Padişahı IV. Mehmed ve Tasavvufî Zümreler

IV. Mehmed, uzun saltanatı boyunca (1058-1099/1648-1687) meşâyıhla iyi ilişkiler içerisinde olan Osmanlı padişahlarından biridir.  Sivasiyye şeyhlerinden Boyalı Mehmed Paşa Tekkesi şeyhi Bülbülcüzâde ...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
Osmanlı Devleti’nde Tekke-Medrese Münasebetlerindeki Menfî Gelişmeler

Osmanlı sultanları devletin bakâsı için başlangıçtan beri sadece siyâsî ve askerî kuvvetlerin takviye edilmesini yeterli görmemekteydi. Sosyal kargaşanın, ahlâkî dejenerasyonun, bid’at ve hurâfelere d...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
Osmanlı Padişahı IV. Murad’ın Tasavvuf Erbâbına Yönelik Tavrı

Arapça ve Farsçayı iyi düzeyde bilen IV. Murad, “Murâdî” mahlasıyla şiirler yazmıştır. Döneminde uzun süreden beri devam eden kargaşa ortamını gidermiş, devletin otoritesini sağlamlaştırmış, çıktığı i...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
Osmanlı Medreselerinin Beslendiği Damar

İslâm dininin ortaya çıkışından itibaren Müslümanlar, bu dinin esaslarını öğrenme ve öğretme konusunda büyük bir arzu duymuşlardır. İslâm’ın ilim öğrenme ve öğretmeye verdiği büyük önem, bu konuda Müs...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
Osmanlı Şeyhülislamlarının Tasavvufî Hayata Bakışı

Osmanlı ulemâsı, ilmiye sınıfını oluşturan kalem erbâbının genel adıdır. Bunlar başta şeyhülislâm olmak üzere müderris, kadı, müftü ve vâizlerden oluşmaktadır. İlmiye sınıfının bir kısmı sarayın bîrûn...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
Sultan III. Mehmed’in Sûfî Çevrelere Olan Yakınlığı

Kendisinden önceki padişahların terk ettiği orduyla birlikte sefere çıkma âdetini tekrar başlatan Osmanlı sultanı Sultan III. Mehmed olmuştur. Devlet erkânını toplayıp onlara duygularını şu şekilde di...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
Sultan III. Murad’ınTasavvuf Erbâbıyla İrtibâtı

4 Temmuz 1546 tarihinde Manisa’nın Bozdağ yaylasında dünyaya gelen Sultan III. Murad’ın babası Sultan II. Selim, annesi Afîfe Nur Bânû Sultan’dır. Cömertliği, yardımseverliği ve merhametliliği ile tan...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
II. SELİM DÖNEMİNDE TASAVVUF ERBÂBININ KONUMU

Önceki Osmanlı padişahları gibi II. Selim de tasavvufî atmosfere âşinâ, sûfî şahsiyetlere yakın ve mânevî neşveyi özel olarak tatmak isteyen bir padişah olmuştur. Manisa Sancağı’ndaki valiliği dönemin...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
YAVUZ SULTAN SELİM’İN MEŞÂYIHA HÜRMETİ

10 Ekim 1470/(14 Rebîulâhir 875) günü doğan Yavuz Sultan Selim. Sultan II. Bâyezîd ile Gülbahar Hatun’un oğludur. II. Bâyezîd, padişah olduktan sonra askeri sevk ve devlet idareciliğini öğrenmesi için...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
ES-SEYYİD OSMAN HULÛSİ EFENDİ (K.S)’NİN MÜRŞİDİ İHRAMCIZÂDE İSMAİL HAKKI EFENDİ (K.S)’YE OLAN BAĞLIL...

Darendeli Osman Hulûsi Efendi, pak bir nazara bende olan gönlün Allah yolunun toprağı haline dönüşeceğini belirtirken, bunu tasavvuf yolunda her müşkilin çözümünü bir mürşid-i kâmile intisâbda görür.1...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
YILDIRIM BÂYEZÎD’İN YANINDAKİ SÛFÎ ŞAHSİYETLER

Yıldırım Bâyezîd, 1360 yılında Edirne’de doğmuştur. Babası Murâd-ı Hüdâvendigâr, annesi Gülçiçek Hatun’dur. Çocukluğunu Bursa Sarayı’nda kardeşleriyle birlikte geçirmiş, iyi bir eğitim görmüş, seçkin ...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
OSMANLI SULTANI MURÂD-I HÜDÂVENDİGÂR’IN TASAVVUFÎ ZÜMRELERLE İRTİBATI

Murâd-ı Hüdâvendigâr, Orhan Gazi’nin 763/1362 yılında meydana gelen vefatı üzerine hükümdar olarak seçilmesi oldukça mânidârdır. Zira Murâd-ı Hüdâvendigâr devlet işlerinde nüfuzlu ahîlerin kararı ile ...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
KURULUŞ DÖNEMİNDE OSMANLI ZÂVİYELERİ

Ömer Lütfi Barkan “Kolonizatör Türk Dervişleri” isimli makâlesinde Osmanlı padişahlarının tasavvuf erbâbının zâviye kurmalarına imkân ve destek olduklarından bahsederken, bu iddiasını arâzi tahrir def...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
OSMANLI DEVLETİ’NİN KURULUŞUNA ZEMİN HAZIRLAYAN KAN VE KOL KUVVETLERİ “DERVİŞLER”

Hazırlamakta olduğum bu çalışmayı Prof. Dr. Ömer Lütfi Barkan’ın 1942 yılında Vakıflar Dergisi’nin ikinci sayısı ve 279-304 sayfaları arasında yayınlanan “İstîlâ Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişle...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Makale Kapak Resmi
DERVİŞLERİN TEBERRÜK ÂDETİ

Teberrük; bereketlenmek demektir. Mübârek yer, kişi veya eşyâdan mânevî bir etki elde etmeye, bereket ve uğur bulmaya çalışmaktır.1 Sûfî gelenekte insân-ı kâmil saygı ve ihtirama layık bir şahsiyet...

Yazar: Kadir ÖZKÖSE

Uygulamadan devam edin