Kitap: Yavuz Sultan Selim

Kitabın adı: Yavuz Sultan Selim

Yazar: Metin Özdamarlar

Yayınevi: Eğlenceli Bilgi

Yayın yeri ve yılı: İstanbul/2020

Sayfa sayısı: 144

Yaş aralığı: 14+

İşlenen konular: cesaret, kararlılık, liyakat, irade, dine ve devlete hizmet…

Yavuz Sultan Selim, Osmanlı Devleti’nin dokuzuncu padişahıdır. Sultan II. Bayezid’in oğludur. 1470 yılında Amasya’da dünyaya geldi. Çocukluğunda en iyi hocalardan en üst düzey eğitimleri aldı. İlimde ve askerlikte çok iyi yetişti. Lider bir yapısı vardı.

Çok zeki idi, meraklıydı ve öğrenmek için daima soru sorardı. Henüz on altı yaşında iken Trabzon valisi oldu. Bu, onun tecrübe kazanmasında ilk görevi idi zira Trabzon güvenlik açısından kritik bir yerde idi; Safevî Devleti’ne ve Gürcistan’a komşu idi. Yavuz, Trabzon’da kaldığı süre içerisinde sosyal hayat ile hep iç içe oldu. Çocuklarla vakit geçirdi, tüccarların sıkıntılarını dinledi, balıkçılarla sohbet etti.

Yavuz Sultan Selim, daha Trabzon’a adım atar atmaz ülkenin sınırlarını genişletmek ve kendi otoritesini güçlendirmek için etkin bir politika izledi. Onun bu başarıları, kendisine rakip olanların ona karşı olumsuz tavır takınmalarına sebep oldu.

Yavuz’un kendisinden büyük -Ahmet ve Korkut adında- iki kardeşi daha vardı. Onlar da Yavuz gibi tahtın vârisleri ve talipleri idi. Üst yönetim Şehzade Ahmet’in padişahlığını isterken yeniçeriler Yavuz’u istiyordu. Kardeşler arasında amansız taht mücadeleleri yaşandı ve sonunda II. Bayezid’in tahttan çekilmesiyle Yavuz Sultan Selim padişah oldu.

Yavuz, tahta çıkınca ilk seferini Doğu’ya yaptı. 1514’te Şah İsmail’e karşı Çaldıran Savaşı’nı kazandı.

Yavuz’un Doğu’ya yaptığı bir diğer mühim sefer de Mısır üzerine oldu. 1516 Mercidabık ve 1517 Ridaniye Savaşları ile Mısır, Memluklerden alındı ve padişah 1517’de muhteşem bir törenle Kahire’ye girdi. Onun emriyle şehir süslendi ve şenlikler yapıldı. Yavuz burada bol bol sadaka dağıttı.

Mısır’ın alınmasıyla birlikte Memluklerin elindeki Mekke ve Medine de Osmanlı egemenliğine girmiş oldu. Mısır seferinin çok önemli sonuçları oldu. Bunlardan bazıları şunlardır: Memluk Devleti tarihe karıştı. Baharat Yolu Osmanlı himayesine girdi. Osmanlı toprakları üç kat daha arttı. Halifelik Osmanlı’ya geçti.

Mısır’ın alınmasından sonra burada sekiz ay kadar kalan Yavuz daha sonra İstanbul’a döndü. Tarihler 1518’i gösteriyordu. Yavuz’un bu başarılarıyla Osmanlı hazinesi ağzına kadar doldu.

Bu yoğun tempoda dinlenmeye vakit bulamayan Yavuz’un bir başka uğraşı da kitaplardı. Kitap okumayı çok seven Yavuz, bu yüzden çoğu gece uykusuz kalıyordu. Yeni fetihlerin hemen ardından, fethedilen yerlerin kütüphanelerindeki kitapların listesini isterdi. Bu kitapları zevkle okur, beğendiklerini şahsî kitaplığı için ayırırdı. Hatta sefere giderken yanında mutlaka seyyar bir kütüphane taşırdı.

Yavuz, aynı zamanda şairdi. Selimî mahlasıyla (takma ad) şiirler yazmıştır.

Yavuz Sultan Selim, ilime ve ilim adamlarına büyük değer verirdi. Halimi Çelebi, Zembilli Ali Efendi, Kemalpaşazade, İdris-i Bitlisî dönemin meşhur âlimleridir.

Yavuz Sultan Selim, aynı zamanda çok iyi satranç oynardı; iyi bir kuyumcu ve koleksiyoncuydu. En sevdiği koleksiyonlarının başında çini gelmekteydi.

Her fânî gibi onun da ömrü nihayete erdi ve 1520 yılında hayata gözlerini yumdu.

Bu uzun biyografi ve çok daha fazlası, sizlere tanıtmaya çalıştığımız eserde yer alıyor. Giriş ve kaynakçayla birlikte yirmi başlık altında Yavuz Sultan Selim’in hayatını takip ediyoruz. Yazar, ders kitaplarının monoton anlatımının dışında, oldukça hareketli ve akıcı bir üslûp kullanmış.

Kitaptaki karikatürler, okurken gülümsememizi sağlıyor. Eser tarihî bir kaynak olmanın yanı sıra, eğlenceli bir biyografi şeklinde hazırlanmış. Yazarın önceki bu tarz kitaplarını da bildiğimizden bize yabancı gelmedi. Tarihi seven ancak kitap okumayı pek de sevmeyenlere hitap eden bir çalışma olduğunu söyleyebiliriz.

Özellikle öğrencilerin istifade edebileceği kaynak kitaplardan biri olmuş Yavuz Sultan Selim. Daha ne diyelim? Yazarın ve kitabın bu haliyle bizlere ulaşmasında emeği geçen herkesin eline sağlık...