Mustafa Takî Efendi Kitabı

Mustafa Takî Efendi (ö.1925), millî mücadelenin içerisinde kendini bulan ve maddî-manevî katkıları ile mücadelenin seyrine yön veren isimlerden bir tanesi de eserleri, ilmî kişiliği, bağımsızlık özlemi ve manevî donanımı ile dikkatleri üzerine çeken ve nihayet ilk mecliste “Sivas Mebusu” sıfatıyla önemli görevler ifa eden Mustafa Takî Efendi’dir.

Takî Efendi, vatanın ve milletin içinde bulunduğu zor şartlarda halkın bağımsızlık fikri etrafında kenetlenmesi için ciddi gayretler göstermiştir. Yakın tarihimizin en etkin simalarından birisi olan Takî Efendi üzerinde onu daha yakından tanımaya yönelik araştırma ve incelemeler gün geçtikçe artmaktadır.

Her araştırmada onunla ilgili yeni bilgilere ulaşılmakta, milli mücadele ve ilk meclisteki faaliyetlerine dair önemli bulgulara rastlanmaktadır. Çok yönlü bir kişiliğe sahip olan Takî Efendi’nin Kur’ân’a bakışı, hadis anlayışı, milli mücadelede yıllarında ortaya koyduğu samimi gayretler ve ülkenin maddi-manevî anlamda kalkınması için teklif ettiği öneriler bu ciddi araştırmalar neticesinde daha net bir şekilde ortaya çıkmaktadır.

Mustafa Takî Efendi Kitabı’nın yazarı Fatih Çınar, çalışmanın amacı ve içeriğiyle ilgili olarak şu satırlara yer vermiştir:

“İnsanımıza düşüncelerinde ufuk kazandırmaya gayret eden ve yıllar öncesinden insanlığın ortak problemlerine çözüm önerileri sunan bu mütefekkirimiz üzerinde yoğunlaşan çalışmalarımızı daha derli toplu bir halde okuyucumuza sunma endişemiz bizi bu çalışmayı kaleme almaya yönlendirdi. Onun millî mücadele ve ilk meclisteki faaliyetleri, fıkhî yönü ve medeniyet anlayışı başlıklı araştırmalarımız daha önce çeşitli sempozyum ve akademik dergilerde yayımlanmıştı. 

Bu çalışmaları tek bir çalışmada toplamak ve Takî Efendi’nin basınla ilişkisini değerlendirdiğimiz yeni bir yönünü de paylaşmak düşüncesiyle şekillendirdiğimiz çalışmamız, Takî Efendi’nin hayatını kısaca dile getirdiğimiz bir bölümle başlamaktadır.

Takî Efendi’nin adı, ailesi, çocukluğu, tahsil hayatı ve eserleri gibi konulara değindiğimiz bu bölümün ardından onun millî mücadele ve ilk meclisteki faaliyetlerini, fıkhî yönünü ve basınla ilişkisini dile getirdiğimiz ikinci bölüm yer almaktadır. Üçüncü bölümde ise Târîh-i Nûr-i Muhammedî  adlı eseri dışında Takî Efendi’nin günümüze ulaşan eser ve makalelerini takdim etmeye gayret gösterdik.

Takî Efendi’nin tarihçiliği, felsefî ve edebî yönü, tasavvufî fikirleri ve milli mücadeledeki faaliyetlerine dair çalışmalarımız devam etmektedir. Ortaya çıkan yeni bilgileri değerlendirmeye ve onun çok yönlü kişiliğini daha kapsamlı bir şekilde tespit edebilme yönündeki gayretlerimiz de sürecektir.

Çalışmanın daha sonraki baskılarında zamanla araştırma ve değerlendirme fırsatı bulacağımız Takî Efendi’nin daha başka yönlerini de paylaşma imkânımız olacağını ümit ediyoruz. Bu çalışma ile Anadolu’nun yakın tarihinde derin izler bırakan bu gönül insanının daha yakından tanınmasına ve mesajlarının daha canlı tutulmasına katkı sağlamayı amaçladık. Olaylara çok yönlü bakabilmeyi başarabilmiş, fedakâr ve samimi bir kişiliğin tanıtımına bir nebze olsun katkı sağlayabilirsek kendimizi bahtiyar hissederiz.”

Aynı zamanda, Tokatlı Mustafa Hâkî Efendi’den aldığı mânevî emaneti Sivaslı İhramcızâde İsmâil Efendi’ye devreden bir mürşid-i kâmil olan Takî Efendi, Sivas ve çevresinde birçok ismin gönül dünyasına dokunmuş bir gönül eridir. Bu kutlu silsileden nice kutlu isimler yetişmiş ve insanımızın maddî ve mânevî hayatının şekillenmesinde bu isimler etkili olmuştur.

Cizözlü Yusuf Efendi, Bahâeddîn Efendi, Bedreddin Efendi, Hacı Hasan Akyol Efendi, Darendeli Osman Hulûsî Efendi ve daha birçok gönül eri bu kutlu yol vesilesiyle gönüllerde yer edinmiş ve yakın tarihimizi derinden etkilemişlerdir. Mustafa Takî Efendi Kitabı’ndan Takî Efendi’nin henüz ulaşılamamış eserleri ve makaleleri olduğu anlaşılmaktadır.

Bundan sonraki süreçte bu makale ve kitaplara ulaşılması, Takî Efendi’nin ailesiyle ilgili yeni bilgilere ulaşılması, ilk meclisteki faaliyetlerinin ve siyâsî görüşlerinin tesir alanının tespiti ve ilmî yönü üzerinde devam eden araştırmaların daha kapsamlı bir şekilde incelenmesi gibi adımlarla Takî Efendiyle ilgili çalışmalar sürecek gibi görünmektedir. Takî Efendi ile ilgili şimdiye kadar yapılmış çalışmaları derli toplu bir şekilde sunması bakımından Mustafa Takî Efendi Kitabı önem arz etmektedir.

Çalışmanın okuyucu ve istifade edeninin bol olmasını ve hayırlara vesîle olmasını dileriz.           

Kitap Dünyası Yayınları

Tel: 0 212 419 0100 / 0 501 002 1510.