Ruh Sağlığı ve Beslenme
İnsan sağlığı bir bütün olarak ele alınmalıdır. Hem beden hem de ruh sağlığı birbirinden ayrılmaz olarak değerlendirilmelidir. Ne var ki beden sağlığımızı önemsediğimiz kadar ruh sağlığımızı önemsemediğimiz bir gerçektir.
Genel olarak insanların özel olarak birçok sağlık görevlisinin ihmal ettiği konu, beslenmenin ruh sağlığımız üzerindeki etkisidir. Tükettiğimiz besinlerin tamamı hem beden hem de ruh sağlığımız üzerinde etki gösterir. Mesele bazıları mutluluk hormonu salgılanmasını sağlar ya da arttırırken, sakinleştirirken bazıları da strese sebep olabilir.
Mesele şeker, şekerli gıdalar, çikolatalar kısa vadede mutluluk verirken, uzun vadede bağırsaklarımız, karaciğerimiz, damarlarımız ve beden sağlığımızın birçok noktasında zarar oluşturur. Bu durum aynı zamanda ruh sağlığımızı da olumsuz etkilemektedir.
Glisemik indeksi yüksek olan gıdalar, kan şekerini aniden yükseltip düşürebilir. Bu gıdalar şeker ve unlu besinlerdir. Bunlar tüketilince vücut strese girer ancak bizler kısa süreli bir mutluluk yaşıyor olarak hissedebiliriz. Uzun vadede ise mutsuzluk gelir. Örnek olarak şerbetli tatlılar, beyaz ekmek, beyaz undan yapılan bisküviler, pastalar ve tatlılar sayılabilir.
Probiyotik içeren ev kefiri ve ev yoğurdu, düzenli olarak tüketilmesi gereken sağlıklı gıdalardır. Probiyotikler vücudumuzun her yanında yer edinirken özellikle bağırsaklarda yer alırlar. Vücut sağlığımız ve ruh sağlığımız için olmazsa olmazlardır. Probiyotik eksikliği tüm vücudumuz üzerinde sorunlara sebep olurken özellikle bağırsak sağlığının bozulmasına sebep olur. Bağırsak sağlığı bozulan insanların ise kesinlikle ruh sağlıkları da bozulur. Bu arada probiyotik kadar prebiyotik besinler, mesela yeşil sebzeler de gereklidir.
Tükettiğimiz gıdaların hangi vitamin ve mineralleri içerdiğini de bilmek zorundayız. Yani ne yediğimizi bilmemiz gerekir. Vücut ve ruh sağlığınız için gerekli olan magnezyum, kendinizi iyi hissetmenize neden olan pek çok hormonun yapımında rol alır. Magnezyum eksikliği depresyona eğiliminizi artırır, stresle baş etmenizi zorlaştırır. Sağlığımız için gerekli olan D ve B12 vitaminini ne kadar önemsiyoruz? Hatta ruhsal sağlığınız tehlike sinyalleri veriyorsa ilk kontrol edilmesi gereken D vitamini ve B12 değerleriniz olmalıdır.
Beslenmenin ve gerekirse gıda takviyelerinin, vücut savunma sisteminin önemini Covid19 salgını döneminde çok daha iyi kavradık. Birçok vitamin ve mineralin sağlığımız için önemini de yine bu salgın döneminde daha iyi öğrenmiş olduk.
Doğru ve dengeli beslenmek, egzersiz yapmak, iyi bir uyku ve amacına uygun kullanılan takviye gıdalar beden sağlığı kadar ruh sağlığını da korumaktadır.
Vitaminlerin ve minerallerin ruh sağlığımız üzerindeki etkileri çok önemlidir. Sağlığımıza dikkat ederek, doğru vitamin ve mineralleri doğru şekilde tüketerek hem beden sağlığımızı hem de ruh sağlığımızı koruruz. Yapılan araştırmalara ve gözlemlere göre vücudumuzdaki vitamin ve minerallerin eksikliği, ruh sağlığımızı olumsuz anlamda etkilemektedir.
Benim araştırma ve gözlemlerime göre, vitamin ve minerallerin sağlığımız üzerindeki etkilerini ne vatandaşlarımız ne de sağlık çalışanlarımız tam olarak kavramıştır. Görüşme ve danışmaya aldığım bazı danışanlarıma yönelik vitamin ve mineral değerleri üzerinde durduğumda, ne alakası var, tepkisi ile sık sık karşılaşmaktayım.
Burada örnek olarak magnezyum ve melatonin üzerinde durmak istiyorum. Magnezyum ve melatonin seviyesine destek olan takviyeler, uzun vadede beden sağlığını koruduğu gibi ruh sağlığını da korumada yardımcı oluyor. Magnezyum eksikliği, yorgunluk ve halsizliğe sebep olduğu için depresyon riskini arttırıyor.
Bu eksikliğin tamamlanması için gıdaların yanında çoğu kez takviye gıdaları da kullanmak gerekiyor. Magnezyumun ise onlarca çeşidi vardır. Özellikle magnezyum L-Treonat’ın beyin hücrelerinde magnezyum seviyesini artırması ile bilişsel fonksiyonlar üzerindeki olumlu etkisi, genel ruh sağlığına da pozitif yansıyor.
Vücudumuzdaki melatonin eksikliği ise uykuya geçmede büyük problem oluşturduğu için ruh sağlığımızın bozulmasında büyük etki sahibidir. Melatonin içeren takviye gıdalar sayesinde uyku problemleri çözülerek ruh sağlığı da korunmuş olur.
Bu noktada şunun önemine dikkat çekmek istiyorum: Toplumumuzda insanların çoğunda vitamin ve mineraller olması gereken değerlerin altındadır. Bunun anlamı şudur: Sağlıklı ve dengeli beslenmiyoruz ya da aldığımız gıdalar, ihtiyacımız olan vitamin ve mineralleri tam olarak karşılamıyor.
Vücut ve ruh sağlığımız için elzem olan vitamin ve mineraller beslenme ile yeterli düzeyde alınmadığına göre takviye olarak alınması kaçınılmazdır, zorunluluktur.
Aslında vitamin ve minerallerin önemini tam olarak kavramadığımız için onların eksikliği ve telafisi için de olması gerekenleri yapmıyoruz. En önemli olan vitamin ve mineraller olan omega 3, D vitamini, B12 vitamini, magnezyum vb. konularında bile yeterli bilince sahip değiliz.
Sonuç olarak vücudumuz, organlarımız ve hücrelerimiz için gerekli olan vitamin ve mineralleri yeteri kadar almadığımız sürece vücut ve ruh sağlığının olması gereken düzeyde olmasını da bekleyemeyiz.
Selam ve sevgilerimle.
Eşref BOLUKÇU
YazarÇocukların birtakım ihtiyaçları vardır. Bu ihtiyaçlar karşılanmadan çocukların sağlıklı olması mümkün değildir. Sağlık derken “fiziksel” ve “psikolojik” sağlığı kastediyorum. Beslenme, sevilme, sevme,...
Yazar: Eşref BOLUKÇU
Çocukların kimlikleri yani kişilikleri 0-6 yaş döneminde büyük oranda oluşur. Daha doğrusu, altı yaşından önceki eğitim ve öğretim, çocukların kişiliklerinin temelini oluşturur. Bu nedenle anne ve bab...
Yazar: Eşref BOLUKÇU
Tanınmış bir gezgin ve araştırmacı, bir gezisi sırasında Atlas Okyanusu'nun ıssız bir yerinde, çığlıklar atan milyonlarca kuşun havada daireler çizerek uçtuğunu gördü. Kulakları sağır edecek denli yük...
Yazar: Sema KORKMAZ
Dergimizin bir önceki sayısında yayınlanan yazımda küreselleşmenin aile üzerindeki etkileri ve ailenin değişiminden bahsetmiştim. Bazı okuyucularım bana dönüş sağlayarak çok karamsar bir tablo çizdiği...
Yazar: Eşref BOLUKÇU