Ailede Nitelikli Beraberlik

Aile, Hz. Âdem (a.s.) babamız ve eşi Havva annemiz tarafından kurulan, toplumun özünü teşkil eden en kadim ve köklü kurumdur. Mutlu bir aileyi inşa eden duygusal bağları metaforik bir anlatımla ifade edecek olursak aile kökü güven, gövdesi sadakat, dalları saygı, yaprakları sevgi ve meyvesi huzur olan bir meyve ağacı gibidir.

Modernleşme, anne baba ve iki üç çocuktan müteşekkil çekirdek aile yapısını ortaya çıkarmıştır. Modern çağ aileye aile bireylerinden her birini bütün gün meşgul edecek bir sorumluluk yüklediğinden aile içi iletişim ve paylaşım zayıflamıştır. Aile bireyleri zahirde aynı mekânı kullandığı için bir arada bulunmakta, duygusallığı ise herkes kendi iç dünyasında yaşamaktadır.

Bu sebeple aile birliğinin korunmasında ve devam ettirilmesinde bir arada olma hali yeterli değildir. Günümüzde ailenin manevi yapısını yeniden tahkim etmek için “ailede nitelikli beraberliğin” mahiyeti ve ne şekilde uygulanacağı hususu üzerinde durulması gerekmektedir.

Modern hayat tarzına göre teşkil edilen ailede, her bireyin kendi özel odası ve alanı mevcuttur. Ailede her bireyin günlük aktivitesi ve sosyal çevresi ile özel görüşmeleri vardır. Aile bireyleri yemek saatinde bile düzenli olarak bir araya gelememekte, ev adeta gece otel gibi kullanılmaktadır. Batı hayat tarzına göre oluşan bu serbest hareket tarzı aile içi iletişime, duygusal bağlara, güven ve sadakate önemli ölçüde zarar vermiştir.

Aile bireylerinin bir arada olduğu anlarda bile sözüm ona dünyayı ayağımıza getiren telefonlar ve sosyal medya yüzünden aile bireylerinin görüşmeleri zorunlu hâllerle sınırlı kalmaktadır. Bu hâl, sürdürülebilir değildir; kötü sonuçları bireylerin beşerî ilişkilerinde kendini göstermektedir.

Bu sağlıksız aile yapısına karşı alınacak tedbiri “ailede nitelikli beraberlik” başlığı ile ifade ettik. Bu husustaki önerilerimizi ise şu şekilde açıklamak isteriz:

1. Babalar ve annelerin, iş hayatının yoğunluğuna rağmen, eve iş getirmeden ve işin angajmanlarını da eve taşımadan kendilerine ve çocuklarına yeteri kadar zaman ayırmaları gerekir.
2. Çok önemli bir mazeret olmadığı sürece, kahvaltı ve akşam yemeği beraber yenmelidir. Yemeğe önce aile büyüğü başlamalı, yemeğe besmele ile başlanmalı ve sonunda dua edilmelidir.
3. Akşam çay saatinde bütün aile bireyleri en az bir saat aynı mekânda (salon) toplanmalı; en az yarım saat kitap okumaya, yarım saat de yorumlama ve hasbihale zaman ayrılmalıdır.
4. Baba ve anne çocuklarının kendilerini rahatlıkla ifade etmelerine fırsat vermeli, onları ciddiye alarak dinlemeli, varsa sorunlarıyla ilgilenmelidir. Çocuklar da anne ve babalarının hem desteğini hem de kontrolünü üzerlerinde hissetmelidirler.
5. Çocukların ihtiyaçları ve istekleri aile bütçesine göre makul ölçülerde karşılanmalı, çocuk her isteğinin hemen yerine gelmeyebileceğini de bilmelidir.
6. Aile içi iletişimi monotonluktan çıkararak ilişkilere canlılık ve heyecan kazandırmak için bazı özel günlerde hep beraber evde veya dışarıda tören, gezi, piknik vd. aktiviteler düzenlenmelidir.
7. Aylık ve haftalık alışverişler birlikte yapılmalı, ihtiyaçlar makul ölçülere göre karşılanmalıdır.
8. Aile bireylerinin hastalığı, vefatı veya beklenmedik sorunlarına karşı güçlü bir dayanışma ortaya konulmalıdır.
9. Aile bireyleri arasında ayrımcılığa ve rekabete mahal verilmemeli, bu hususta anne ve babalar çocukları arasında adil davranmalıdır.
10. Karı koca arasında meydana gelen anlaşmazlıklar çocuklara fazla yansıtılmamalı, çocuklar taraf olmaya zorlanmamalı, zorunlu ayrılık olsa bile çocuklar mağdur edilmemelidir.

Başa gelen sıkıntıların, üzücü durumların verdiği ıstırap uzun sürer. Mutluluk ise kısa sürmektedir. Bu sebeple mutluluk çok kıymetlidir. İnsanlar kendilerini görünürde kendilerinden daha iyi durumda olanlarla kıyasladığı için bir rekabet içine girmekte ve mutsuz olmaktadırlar. Bu anlayış, çaresi olmayan bir hastalıktır.

İnsan kendisini beş ya da on yıl öncesi ile kıyaslamalıdır. Beş yıl öncesine göre daha iyi durumda ise, an itibarıyla da kendine yeterli ise ve başkasına muhtaç durumda değilse haline şükretmeli ve mutlu olmalıdır. Mutluluğu başkasından bekleyenler, mutluluğun dilencisi durumuna düşerler ve asla mutlu olamazlar. Mutluluğun sebeplerinin üretileceği ve yaşanacağı en uygun yer aile ortamıdır.

Ailede mutlu olamayanların mutluluğu başka yerde aramaları beyhudedir. Mutluluk; güven, sevgi ve huzur ortamında neşvü nema bulur. Gönüllerde oluşan ferahlığın yüze yansımasıyla da dalga dalga yayılır. Yukarıda maddeler hâlinde sıraladığımız prensiplere ailede riayet edilmesi halinde huzur ve mutluluk ilahî bir armağan olarak insanların içinde canlanmaya başlar.