Çocuğun Kimliğinde Baba Modeli

Günümüzde, eskiye oranla, anne ve babalara daha çok iş düşüyor. Ebeveynliğe; “Dünyanın en zor mesleği anne ve babalık!” denilmesi bunu gösteriyor.

Çocuklar, bebeklik çağında daha çok anneleriyle özdeşleşirler. Bu normal bir durumdur. Çünkü genellikle anneler çocuklarının bakımını yaparlar. 3 yaşından itibaren çocuğun cinsel kimliğini kazanmaya başlaması gerekir. Bu, önce taklit ile olur, daha sonra öğrenme ile devam eder. İşte bu dönem çok önemlidir. Olumlu davranış kazandırılmak isteniyorsa olumlu örnek olunmalıdır. Çocuğa, cinsiyetine uygun roller gösterilmelidir.

Sadece anneleri tarafından eğitilen bazı çocukların cinsiyetine uygun kimliklerinde sorunlar çıkmaktadır.

Kız çocuklarıyla annenin, erkek çocuklarıyla babanın ilgilenmesi düşüncesi yanlıştır. Çocuk eğitimi, anne ve babanın ortak işidir. Çocuklar, anne ve babalarını gözlemleyerek kendi cinsiyetlerine uygun rolleri kazanırlar. Erkek çocuklar kadar kız çocukları da duygusal gelişimleri açısından, uygun baba modeline ihtiyaç duyarlar. Bu, onların cinsiyetine uygun kimlikleri için gereklidir.

Günümüzde babanın çocuk için önemi gittikçe önem kazanmaktadır. Ancak babası olmasına rağmen babasız büyüyen nice çocuk vardır. Birçok ailede çocuk eğitimi anneye bırakılmıştır. Bu evlerde yetişen çocuklar da aslında babasız büyümektedir. Bu yazımda babanın çocuk psikolojisi açısından önemi üzerinde duracağım.

Sağlıklı bir psikolojik gelişim için baba büyük rol oynar. Baba, çocuğun kişiliği ve kimliği için çok önemlidir. Çocuklar kendi kişiliğini ve kimliğini oluştururken babasız olmanın olumsuz etkisini hissederler. Babanın varlığı sadece çocukluk döneminde değil, ergenlik, gençlik hatta hayatın her evresinde gereklidir.

Günümüzde birçok çocuk, evde babası olmasına rağmen babasızlığı yaşamaktadır. Babasızbüyüyen her çocuk elbette psikolojik sorunlar yaşamaz. Ancak, babanın olmaması ya da ilgisiz olmasının çocuk üzerinde olumsuz etkilere sebep olacağı da bir gerçektir.

Çocuklar, babanın varlığı ile kendi cinsiyetine uygun roller kazanırlar. Çocukların yaşam becerileri kazanmasında büyük oranda baba etkilidir. Yani, sağlıklı bir kişilik gelişimi için anne ve babanın varlığı önemlidir.

Babasız büyüyen çocuklara baktığımızda genellikle şu sorunlar görülebilmektedir: Bu çocuklar kendine güvenmezler; güvensizdirler. Baba, genellikle koruyan kişidir. Çocuklar, babanın varlığı ile kendini güvende hissederler. Babanın yokluğu hem öz güven sorunlarına sebep olur hem de çocuğun yaşam içerisinde kendini güvensiz hissetmesine sebep olur.

Yaşam becerileri zayıftır. Çocuk, babanın rehberliği olmadan önemli yaşam becerilerini geliştiremeyip sosyal ve akademik alanda yaşıtlarının gerisinde kalabilir. Meslek hayatımda yaptığım gözlemlerde, babasız büyüyen çocukların daha düşük notlar aldıklarını ve daha çekingen olduklarını gördüm.

Özellikle erkek çocuklar, kurallara ve otorite figürüne uymada zorluk yaşarlar. Bu çocuklar kuralları daha çok çiğnerler ve daha asi olurlar.

Özellikle kız çocuklarının duyguları değişken olur. Bunun temel sebebi, sevgi yoksunluğu yaşamış olmalarıdır. Başka bir insanı sevmek ve ona bağlı kalmak konusunda sorun yaşayabilirler.

Babasız büyüyen çocuklar, aşağılık kompleksi yaşayabilirler. Bu çocuklar, babası olan çocuklar karşısında kendilerini daha aşağıda görebilirler. Bu durum da hayatın pek çok alanında geri kalmalarına, sosyal ilişkilerde geride durmalarına, okul derslerinde başarısızlığa ve mutsuzluğa sebep olabilir.

Babasız büyüyen birçok çocuğun toplumsal ilişkileri zayıftır. Öz güven sorunlarından dolayı insanlarla iletişimde göz teması kurmada ve konuşmada sorunlar görülebilir. Ebeveynlerden birisinin olmaması ya da çocuk ile ilgilenmemesi çocuğun her alanda çeşitli sorunlar yaşamasına sebep olabilir. Ebeveynlerden birisinin eksikliği diğer ebeveynin daha fazla sorumluluk almasına sebep olacağı için onun yükünü artırır. Bu durumda çoğu kez bu ebeveynin de yetersiz olmasına sebep olabilir.

Ergenlik döneminde babaya daha çok ihtiyaç duyulur. Ancak, ne yazık ki toplumumuzda babaların çoğu çocuklarıyla ergenlik döneminde daha az ilgilenir. Hiçbir sebep, babanın çocuğuna az zaman ayırmasına gerekçe olamaz. Babalar, işinden dolayı fazla zaman ayıramazsa da önemli olan, çocukları ile birlikte olduğu zamanlarda kaliteli birliktelik geçirmesidir.

Babalarından yeteri kadar ilgi ve sevgi gören çocuklar daha mutlular. Çevresiyle daha barışık, sosyal ilişkileri daha iyi, çevresiyle daha sağlıklı ilişkiler kuran özellikler göstermektedir. Çocuğun kendi cinsiyetine uygun kimliğe sahip olması ve ona göre rol oynaması çocuğun psikolojik sağlığı açısından da önemlidir.