Kitap: Vatanın Kilidi Çanakkale

Kitabın adı: Vatanın Kilidi Çanakkale

Yazar: Sara Gürbüz Özeren

Yayınevi: Damla

Yayın yeri ve yılı: İstanbul/2019

Sayfa sayısı: 176

Yaş aralığı: 14+

İşlenen konular: Çanakkale deniz ve kara savaşları, Türk’ün yazdığı bu büyük destanın şehitleri ve gazileri…

Son yıllarda Çanakkale Savaşları ile ilgili yazılan kitaplar, çekilen sinema filmleri ve çizgi filmler, belgeseller gerçekten çok önemli. Yeterli mi derseniz -kanaatimce- yeterli değil. Çanakkale Savaşları’nı, dünya tarihini değiştiren o büyük varlıkla yokluk mücadelesini, kahramanlarını gelecek nesillerimize anlatmaya devam etmeliyiz zira geçmişini bilmeyen milletlerin gelecekleri de olmayacaktır.

Böyle bir giriş yaptıktan sonra, Sara Gürbüz Özeren’in Vatanın Kilidi Çanakkale, adlı çalışmasına gelmek istiyorum. En sonda söyleyeceğimi en başta söyleyeyim, yazar gerçekten çok önemli bir çalışma ortaya koymuş. Daha önce okuduğum Çanakkale Savaşları kitaplarına farklı bir üslupla ve farklı bir kitap formatıyla katkıda bulunmuş, tebrik ve teşekkür ediyorum.

Kitap, Çanakkale Savaşları’nın tarihî gerçekliğine uygun bir şekilde, sırasıyla iki bölüme ayrılmış: I. Bölüm: Deniz Savaşları, II. Bölüm: Kara Savaşları.

Deniz Savaşları bölümünde, önce, dünya devletlerinin adım adım I. Dünya Savaşı’na girmeleri anlatılıyor. Osmanlı Devleti’nin bu macerada nerede yer alacağı elbette çok önem arz etmektedir. Zira hem İtilaf Devletleri hem de İttifak Devletleri’nin çıkarları Osmanlı Devleti üzerinde toplanmaktadır. İşte bu hengâmede, Osmanlı Devleti 3 Kasım 1914’te Rus limanını bombalar ve fiilen Almanya’nın yanında savaşa dâhil olur.

Çanakkale Savaşları, I. Dünya Savaşı’nın içinde, bu büyük savaşın kaderini belirleyen savaş olmuştur. Düşman birliklerinin denizden yaptığı çıkarmalara karşı Nusret mayın gemisi ve Seyit Onbaşı’nın kahramanlıkları kitabın ilk bölümünde anlatılıyor.

İkinci bölüme Kara Savaşları adı verilmiş. 18 Mart 1915’te Çanakkale Boğazı’nı terk eden Fransız ve İngiliz zırhlıları, Limni Adası’na çekilir. Denizden yaptığı hücumla istediğini alamayan İtilaf Devletleri, bu kez de karadan saldırır. Seddülbahir’de, Kumkale’de, Anafartalar’da, Arıburnu’nda, Kireçtepe’de -daha adını sayamadığımız onlarca yerde- insan muhayyilesinin alamayacağı savaşlar olur. Bu savaşlarda yaklaşık 250 bin askerimiz şehit olur, bir o kadar da düşman askeri hayatını yitirir. Sonuçta İtilaf Devletleri, Çanakkale’nin geçilemeyeceğini anlar ve geri çekilmek zorunda kalır.       

Kitabın bir anlamda sonuç bölümü olan ‘Çanakkale Niçin Geçilemedi?’ başlığı altında yazar, anlattıklarını ve vardığı sonuçları özet mahiyetinde etkileyici cümlelerle ortaya koyuyor. O bölümden kısa bir alıntı yaparak yazarın duygularına da yer vermek istiyorum.

 “Kirte’ye gökten ölüm yağarken yüzbaşı, bölüğüne seslendi:

- Yiğitlerim, az sonra sıramız gelecek. Beklerken teyemmüm edelim.

Eller toprağa yapıştı, teyemmüm edildi.

Yüzbaşı tekrar seslendi:

- Daha emir gelmedi, bekleyeceğiz. Bari kendi cenaze namazımızı kılalım ve arkalarından Oflu Ali Çavuş’un sesi duyuldu:

- Er kişi niyetine!..

Çanakkale, Çanakkale’de kendi cenaze namazlarını kılan yiğitlerin yüzü suyu hürmetine geçilememiştir.”

Kitabın sonuna Mehmet Akif Ersoy’un Çanakkale Şehitlerine şiiri alınmış, ayrıca kaynakça bölümüne de yer verilmiş ki bu da atlanılmaması gereken bir bölüm olmuş; zira Çanakkale Savaşları ile ilgili kitap hazırlanırken faydalanılan eserleri burada görmüş oluyoruz.

Yazara bu çalışmasından dolayı tekrar teşekkür ederken Çanakkale’de vatan uğruna canlarını seve seve veren şehitlerimize Allah’tan rahmet diliyorum.