EDİTÖR'den

“Milletler, kültürleri ve onu insanlığın hizmetine sunan büyük âlimler ile yaşarlar. O insanlar ki etrafına iyiliği ve fazilet duygularını yayarlar.

Merhamet duyguları, sevgi, hoşgörü, mütevazılık, iman ve insanlığı aydınlatma bir düşüncenin temelinde var ise o ölmeyen ve toplumla bütünleşen harcın meydana gelmesini sağlayan kişidir.

Somuncu Baba Dergâhı’nı ziyaret ederken ve Es-Seyyid Hacı Osman Hulûsi Ateş Efendi’nin Kütüphanesi’ni tetkik ederken, milletimizin nasıl ayakta kaldığını daha iyi anladım.

Yaradan’a sığınıp O’na inanan ve gönül sultanları ile birlikte sevgi, hoşgörü ve imanı bütünleştirerek insanlara doğru yolu gösteren yüce büyüklerimizi minnetle ve şükranla anıyorum. Etrafında her gördüğü hammaddeyi insanların hizmetine nasıl sunulabilir ve değerlendirilebilir merak ve idealini idareciler için  yol gösterici olarak telakki ediyorum. Allah rahmet eylesin, vakfa başarılar diliyorum.”

 Arz ettiğimiz bu satırlar, 26 Haziran 1992 tarihinde H. Hulûsi Ateş Şeyhzadeoğlu Özel Kütüphanesi Ziyaretçi Defteri’ne Malatya Valisi Saffet Arıkan Bedük Bey’in kaydettiği mühim bir nottur.

Her türlü kibir ve gururdan arınmış mütevazı bireylerin oluşturduğu toplumda elbette ki hoşgörü, dayanışma ve yardımlaşma duyguları daha fazla artar, yüksek değerler olarak topluma güzellikler verir. Bu anlamda, tasavvufî anlayış ile mütevazı olmanın gereği olarak “toprak olmak” ifadesi büyük önem arz etmektedir. Çünkü toprak, bağrında bulundurduğu her türlü berekete, güzelliğe ve ihtişamına rağmen yerdedir ve çiğnenir. Bu anlamda toprak, tevazuun bir simgesi olarak kabul edilmektedir. Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi Hazretleri şöyle buyurur: 

Ey gönül hâk idi aslın sen yine hâk olagör

Derd-i Hakk ile yanuben cümleden pâk olagör

(Ey gönül, aslın topraktan yaratıldı, sen yine toprak gibi tevazulu, temiz ve temizleyici ol. Hak ateşi ve aşkı ile gönlünü yak ve böylece her türlü kötülüklerden temizlen.) buyuruyorlar.

Çağlar akar âb-ı revân yüz yere kor eyler figan

Ol demde zerrât-ı cihân feryâd eder vakt-i seher

(Çağlayarak akan ırmaklar ve sular, tevazu göstererek, toprakla bir, yüzü yerdedir. İşte o akan su da, yeryüzündeki bütün varlıklar da kendi dillerince Allah'ı vakt-i seherde zikrederler.)

Buharî’nin Edeb’de, İbn-i Mace’nin Enes (r.a.)’tan rivayet ettikleri hadis-i şerifte ise şöyle buyrulmuştur:

"Allahu Teâlâ bana ‘Mütevazı olun, bazınız bazınıza zulmetmesin.’ diye vahyeyledi."

Rasûlullah (s.a.v.)’ın tevâzuu ile alâkalı olarak, Kadı İyaz (r.a.) şöyle demiştir: "Rasûlullah (s.a.v.), yüce mansıbı ve yüksek rütbesi ile beraber insanların en mütevazısı idi. Bunun böyle olduğuna şu delil kâfidir. Rasûlullah Efendimiz (s.a.v.), melik peygamber veya kul peygamber olmak arasında muhayyer bırakıldı da  kul peygamber olmayı tercih etti.”

Şeyh Sa'dî'nin deyimiyle, "Derviş gönül ehlidir, Allah adamıdır. Çiğnendikçe daha iyi ürün veren toprağa benzer. Sevimli ve güzel yüzlüdür, soğuk tabiatlı ve asık suratlı değildir. Herkesi anlamaya ve derdine deva bulmaya çalışır. Ermiş ve ergin bir insandır.” Yine Hulûsi Efendi'nin bir beytine bakalım:

Dervişin yüzü yerde/ Hâk ile yeksân gerek