YAPTIKLARIMIZ VE “VİCDANIMIZ”

Çok eski zamanlarda kervancılık yapan, çok zengin bir adam varmış. Ülkenin bütün taşıma işlerini tekelinde tutar, onun sağladığı güçle ihtişam ve zenginlik içinde yaşarmış. Bu kervancı, günün birinde o civarın manevî dinamiği olan bir bilgenin yanına gitmiş ve bir maruzatım var deyip kapısını çalmış. Ardından sıkıntılarını anlatmaya başlamış: “Ülkenin en zengin adamıyım ama hiç huzurum yok. Her gece kâbuslarla uyanıyorum. Çok şiddetli baş ağrıları çekiyorum. Ülkenin bütün kervan işlerini ben yapıyorum ama para işlerim de bir türlü düzene girmiyor.” diye dert yanmış. Bunları dinleyen bilge, hemen cevabını vermiş: “Kervancı, ben senin şöhretini bilirim, söylediklerimi yapmazsın, o nedenle beni boş yere uğraştırma.” Kervancı çok kötü durumda olduğunu söyleyerek yeminler etmiş, öğüdünü dinleyeceğine dair söz vermiş. İkna olan bilge, ona, “Yaptığın işleri yüzde 20 daha ucuza yapacaksın.” diye hâl çaresi sunmuş. Kervancı isyan etmiş; “Ya, nasıl olur, ben bu haliyle para kazanamıyorum, sen daha da ucuzlatmamı istiyorsun.” Bilge de, “Ben sana beni dinlemezsin, demiştim, git o zaman.” deyince kervancı mecburen kabul etmiş. Yaptığı işleri yüzde 20 daha ucuza yapmaya başlamış. Birkaç ay sonra kervancı tekrar bilgenin yanına gitmiş: “Söylediğini yaptım, kâbuslarımdan biraz kurtuldum, baş ağrım biraz hafifledi, işlerim de biraz düzeldi ama tam rayına oturmadı hâlâ.” demiş. Bilge, “O zaman fiyatlarda yüzde 25 daha indirim yap.” karşılığını vermiş. Kervancı, yine ahlar vahlar etmiş ama mecburen kabul etmek zorunda kalmış. İflas etme pahasına bilgeyi dinleyeceğine söz vermiş. Birkaç ay sonra kervancı yine bilgenin yanına gitmiş, demiş ki; “Söylediklerini yaptım, iç sıkıntılarım neredeyse düzeldi, baş ağrım geçti, işlerim de düzelmek üzere ama tam yoluna girmedi.” Bunu duyan bilge, yüzde 10 daha indirim yapmasını istemiş ve bu indirimi de halka tellallar aracılığıyla duyurmasını söylemiş. Kervancı, ahlar vahlar etse de gereğini yapmış. Birkaç hafta sonra bilgenin yanına gidip, “Kâbuslarım tamamen bitti, baş ağrılarım ortadan kalktı, malımız mülkümüz artmaya başladı. Söyler misiniz, nedir bu işin sırrı?” diye sormuş. Bilge açıklamış: “Yük taşıtmak isteyenler, başka bir alternatifleri olmadığı için mecburen sana geliyor ama fiyatların çok yüksek, hizmetin kötü olduğu için parayı veriyor, arkandan canından çıksın, paranın hayrını görmeyesin diye beddua ediyorlardı. Hakkında hayırla konuşmuyorlardı. Ahalinin mal taşımada başka seçeneğinin olmaması, adalet ve hakka değil şımarıklığa sevk etmişti seni. Fiyatları ucuzlatıp hizmet kalitesini artırınca halkın memnuniyeti de arttı. Senin için yeniden hayır konuşmaya başladılar. Allah eksikliğini göstermesin demeye başladılar. İşlerinin iyi gitmesini istiyorsan ahalinin bedduasını değil duasını alacaksın.” Yaptıklarımızın vicdanda nasıl yansıdığı tahmin edilenden çok daha önemlidir. Hakikati incitirseniz, bütün sebepler sizin lehinize olsa da işler ters yüz olur. Bazen bütün imkânlar elinizdedir ama başınız beladan kurtulmaz. Vicdanlı insanlar dönüp kendisine bakmalıdır. Nerede hangi hakikati incitiyor ve hakla hemdem olmuş hangi yüreği tarumar ediyoruz diye düşünmelidir. Yoksa kâbuslar bizi bırakmayacak.