TÜRKİYE'NİN ÖNEMİ ARTIYOR

“Türkiye’nin ortaya koyduğu başarı sırrını öğrenmek isteyenler¸ kendi modelleri için¸ kendi toplumları için uygun bir düşünce tarzı olarak görmek isteyeceklerdir. Türkiye’nin gelişmesi ve itibarlı bir Müslüman toplum olmasının eminim ki¸ İslâm dünyası için de önemi vardır.”

“Türkiye’nin ortaya koyduğu başarı sırrını öğrenmek isteyenler¸ kendi modelleri için¸ kendi toplumları için uygun bir düşünce tarzı olarak görmek isteyeceklerdir. Türkiye’nin gelişmesi ve itibarlı bir Müslüman toplum olmasının eminim ki¸ İslâm dünyası için de önemi vardır.”

Ciddi ve Başarılı...
İslâm Konferansı Teşkilatı’nın ilk Türk Genel Sekreteri olan Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu¸ İslâm Tarih¸ Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) Genel Direktörü¸ Türk Bilim Tarihi Kurumu (TBTK) Kurucu Başkanı¸ İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilim Tarihi Bölümü’nün de kurucuları arasında yer aldı. Devlet Üstün Hizmet Madalyası sahibi. Londra Üniversitesi- SOAS Araştırma Kurul ve Harvard Üniversitesi-Ortadoğu Araştırmaları Merkezi Danışma Kurulu Üyeliği¸ Atatürk Kültür¸ Dil ve Tarih Yüksek Kurumu¸ Atatürk Kültür Merkezi asil üyesi ve daha birçok uluslararası kurum ve proje de görev yapıyor. Kendisine Bosna-Hersek hükümeti tarafından büyükelçilik unvanı¸ çeşitli ülkelerden liyakat nişanları verilen¸ Mimar Sinan Üniversitesi¸ Sofya Üniversitesi Azerbaycan İlimler Akademisi ve ABD Dowling College ‘Fahri Doktora’ payesi bulunan Prof. İhsanoğlu¸ entelektüel münasebetlerin geliştirilmesi için yaptığı hizmetlerden dolayı Amerikan Biyografi Enstitüsü tarafından Altın Başarı Ödülü ile ödüllendirildi.
Academiae Europaea’un da üyesidir. Bilim tarihi ve Türk kültürü hakkında birçok kitap¸ makale ve tebliği bulunmaktadır. Osmanlı Bilim Tarihi Literatürü ve Osmanlı Devleti Tarihi ve Medeniyeti gibi birçok kitabın editörü ve yazarıdır. Eserleri Türkçe¸ İngilizce¸ Fransızca ve Arapça olarak yayınlanmış¸ bazı eserleri de Japonca¸ Korece¸ Urduca ve Farsça’ya çevrildi.

İslâm Konferansı Teşkilatı Genel Sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu ile son görev yeri olan ve yaklaşık çeyrek asrını verdiği İslâm Tarih¸ Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA)’ndeki odasında görüştük. “Medeniyetlerarası anlayış ve diyalogda sağladığı üstün başarılar” dolayısıyla kendisine verilen ödüllerin heyecanını taşıyan ancak İslâm coğrafyasında on yıllardır yaşanan trajedinin acısıyla buruk olan İhsanoğlu¸ “Bugüne kadar ciddi bir bilim anlayışının yerleşmesi ve Türk bilim tarihinin bütün dünyaca tanınması için mücadele ettim¸ bundan sonra da edeceğim. Bu konuda yaptığım çalışmaların dikkate alınıyor olması¸ şahsım için değil¸ ülkemize de katkılar sağladığını düşünüyorum” diyor ve son eseri “Mısır’da Türkler ve Kültürel Mirasları”nın bu anlayışın bir meyvesi olduğunun altını çiziyor.
Özellikle “Osmanlı Bilim Literatürü” ve “Bilim Tarihi” üzerindeki ansiklopedik çaptaki eserleriyle tanınan Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu¸ İKÖ Genel Sekreterliği¸ projeleri¸ İslâm dünyasının geleceği ve ilmi çalışmaları üzerine yaptığımız konuşmada¸ özellikle coğrafyamızda yaşananlar üzerinde durdu.
İKÖ Daha Aktif Olacak
İslâm Konferansı Teşkilatı’nın Genel Sekreterinin¸ bu teşkilatın icra organı olan genel sekreteryanın başı olduğunu belirten Prof. Dr. İhsanoğlu¸ “Biz¸ değişik karar mekanizmalarında alınan kararları uygulamakla mükellefiz. Burada yapılacak en önemli şey sekreteryanın daha aktif¸ daha verimli ya da daha seviyeli çalışmasını sağlamaktır. En başta gelen görevleri arasında bu sorumluluğu gelir. Öte yandan¸ mevcut çalışma ortamını daha iyi hale getirmek için de çaba sarf etmesi gerekir. Bütün bunlara bağlı olarak alınan kararların¸ daha aktif işbirliği mekanizmalarını oluşturduktan sonra uygulanmasını takip etmektir. Ülkeler arasında bazen sekreteryanın ataletinden doğan¸ bazen devletlerin dikkatlerinin başka yerlere dağılmasından kaynaklanan¸ uygulamada güçlük çekilen veya istenilen hızda olmaması bakımından bir takım aksaklıklar meydana gelebiliyor. Bunları önlemek adına daha dinamik bir icra organı oluşturmaya gayret gösteriyoruz. Gerek siyasi¸ gerek ekonomik ve gerek kültürel işbirliği imkanları oluşturmak da yaptığımız işlerin ilk sıralarında yer alıyor” diye konuşuyor.
Türkiye Takip Ediliyor
Sancılı bir dönemde İKÖ Genel Sekreteri olduğunun altını çizen İhsanoğlu¸ bir yanda dünyadaki yeni siyasi gelişmeler¸ öte yandan İslâm coğrafyasında yaşananlar. Mesela¸ Irak¸ Filistin ve Lübnan konusunda çok titiz ve ciddi çalışmalar yaptıklarını şu sözlerle anlatıyor:
“Bugünlerde sözünü ettiğiniz bölgelerde önemli gelişmelerin olduğunu söylemek istiyorum. Özellikle Irak ve Filistin konusunda alınan kararlar ümitli olmamız gerektiğini gösteriyor. Filistin meselesinde yeni bir ufuk belirdi. Son haftalardaki gelişmeler Filistin’e daha farklı bir pencereden bakmamızı gerektiriyor. Filistin’le ilgili alınan haklı kararların uygulanmasında¸ uluslararası bir desteğin doğacağını düşünüyoruz. Yani müsbet bir ortamın meydana gelmesi için yapılacak olan bu kararların desteklenmesi gerekiyor. Bizim temennimiz¸ bu davanın meşru zeminlerde ve barışçı şekilde halledilmesi¸ Filistin halkının meşru haklarına kavuşması ve Filistin devletinin bu halkın meşru temsilcisi olarak görev başında olmasıdır.”
Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu¸ önemli dönemeçlerden geçmiş ve kendine özgü bir siyasi¸ idari ve ekonomik bir gelişme seyri izlemiş olan Türkiye’nin bölge için çok önemli bir örnek olduğunu vurguluyor ve şunları söylüyor:
“Türkiye siyasi¸ iktisadi ve kültürel bakımdan gelişmiş¸ müreffeh bir toplum ve itibarlı bir devlet noktasına doğru giderse¸ onun takip ettiği politikaların doğru politikalar olduğu görülecektir. İslâm toplumlarının birbirine benzer karakterleri var. Aynı kültür ve aynı dine mensup olmaları başlıca özellikleri arasında. Bazen aynı gibi görünmesine rağmen¸ bazen de çok değişik sosyal farklılıkların olması gibi... Bütün bunlara rağmen¸ Türkiye’nin ortaya koyduğu başarı sırrını öğrenmek isteyenler¸ kendi modelleri için¸ kendi toplumları için uygun bir düşünce tarzı olarak görmek isteyeceklerdir. Türkiye’nin gelişmesi ve itibarlı bir Müslüman toplum olmasının eminim ki¸ İslâm dünyası için de önemi vardır. Dikkat edilirse¸ Türkiye’deki gelişmeler İslâm dünyasında müsbet karşılanıyor. Son birkaç yıl içerisinde olup bitenlere bakıldığında bunu açıkça görebiliyoruz.”
İlim Vermekle Azalmaz
Üniversite hocalığı¸ yazarlık¸ IRCICA Genel Direktörlüğü görevi derken bir anda İKÖ Genel Sekreteri olarak ülkemizin adını bir kez daha tarihe yazdıran Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu¸ bilim ahlakıyla bağdaşmayacak hiçbir davranışta bulunmamasıyla da dikkat çeken bir bilim adamı. Türkiye’ye bilim¸ ahlak ve samimiyet penceresinden bakarak bir değerlendirme yapmasını istediğimizde bize şöyle bir perspektif sunuyor:
“Bütün bunlar; yani hayattaki müktesebat¸ insanla birlikte gider. Yeni bir göreve getirilmiş olmam¸ yeni bir kulvara girdiğim manasına gelmez ama şöyle bir şey söyleyebilirim; çok farklı bir alana geçtiğim doğrudur. Kültürel diplomasiden¸ siyasi diplomasiye geçiyorum. Eminim ki¸ burada kazandığım tecrübeler orada bana yardımcı oluyor. Fakat tabii yeni görevin kendine göre şartları var ama buradaki kazandığımız ve taşıdığımız şeyler bizimle birlikte geldi. İnsan¸ çalıştıkça ve ürettikçe yücelir. İnsan başkalarına yardım ettikçe kazanır. İlim vermekle azalmaz. İlim vermekle artar. İyilik yapmakla da insan hiçbir şey kaybetmez. “İyilik yaptığın insanın şerrinden korun” diye bir hadis-i şerif vardır. Bugüne kadar kötü olanlardan kendimi korumaya çalıştım. Bana zarar vermek isteyenlerin şimdi nerede olduklarını okuyucuların takdirine bırakıyorum. Hayatlarını başkalarının kurduklarını yıkmak¸ zevklerini başkalarına eziyet etmekten alan insanların sonu her zaman hüsrandır ve başarısızlıktır. Kur’an-ı Kerim’de¸ “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” diye bir ayet vardır. Buna paralel olarak “yapanlarla yıkanlar bir olur mu?” diye sordum kendime her zaman. Bunun takdirini ben¸ bu işleri takip eden insanlara bırakıyorum. Son yıllarda birçok acı hadise yaşadık. Kanun tanımayanlar¸ akademik ölçülere riayet etmeyenler¸ hakikati hakkı sırf kendilerinde görüp bölümleri kapatanlar¸ bölümleri kapatırken küçük insanları kullanıp yalan söyletenler¸ gizli gizli iftira atanların sonu hüsrandır. Çalışan insanların önü her zaman açıktır. Bir süre sıkıntı çekerler ama sabırlarının sonucunda zafere ulaşırlar.”
Bilim Hizmetleri Sürüyor
Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu¸ ömrünün son 25 yılını verdiği IRCICA’nın geleceği konusunda ümitli olduğunu söylüyor ve yeni dönemde de kuruma daha güçlendirilmiş bir destek sağlayacağını belirtiyor:
“IRCICA¸ gerek Türkiye¸ gerekse milletlerarası seviyede rüştünü ispat etti. Halen projeleri ve programlarıyla bütün dünyanın kucakladığı¸ dünyayı kucaklayan bir kurum haline geldi. IRCICA’nın geleceğinin çok daha iyi olacağına inanıyorum. Çünkü artık İKÖ Genel Sekreterliği’nin de büyük desteğini sağlamış olarak yoluna devam ediyor. IRCICA’nın 10 ülkenin bilim ve kültür şahsiyetlerinden oluşan bir idare heyeti var. Bütün plan ve projeler onların onayından geçiyor. Akademik bakımdan benim sorumluluğum altında olan konuların devam etmesini isteyen bu heyetin isteği doğrultusunda hizmetlerimi sürdürüyorum. Benim merkeze karşı olan tarihi görevim yine devam ediyor. Tam mesaili olarak değil ama proje bazında sürüyor. Benim üzerimde olan birkaç proje; mesela¸ Osmanlı Bilim Literatürü Projesi devam ediyor. Şahsi ilgi sahamda olan projeler zaman içerisinde bitirilecek. IRCICA’dan tamamen kopmam mümkün değildi...”