ORUÇLA ARINMA
Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi¸ görkemli eseri Divan'da şöyle der :
"Sana matlûb sensin ey dil gayrı bir söz arama
Sendedir ol görecek yüz taşradan yüz arama"
İnsanın asıl dileği¸ aradığı¸ muhtaç olduğu ve istediği 'kendi'sindedir¸ ruhundadır.
Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi¸ görkemli eseri Divan'da şöyle der :
"Sana matlûb sensin ey dil gayrı bir söz arama
Sendedir ol görecek yüz taşradan yüz arama"
İnsanın asıl dileği¸ aradığı¸ muhtaç olduğu ve istediği 'kendi'sindedir¸ ruhundadır. Kendi (self)¸ bir bakıma 'soul'¸ yani ruh demektir. Ki ruh ise Rahman'ın soluğudur.
Muhyiddin İbn Arabi hazretleri¸ 'ruh'un insandaki 'Rabb'¸ Rabb'ın tecellisi¸ nefesi olduğunu söyler.
İnsanın iki kutbu vardır : Nefs ve ruh. Nefş ruhun emrine girerse¸ insan baştan ayağa ruh kesilir ve erdemin¸ olgunluğun¸ iyilik ve güzelliğin mekanı olur.
Hulûsi Efendi¸ 'o yüz sendedir¸ dışarıda arama'derken¸ insanın ruhuna yönelmesi gerektiğini beyan eder. İnsan¸ nefsinin istek ve tutkularından arındıkça¸ ruhun dairesine girmeye başlar.
Ruh¸ esasında emanettir ve Allah'ın nefesi olarak¸ bedende konuktur. Beden için bizim inisiyatik sözlüğümüzde 'iklim' yani yurt¸ vatan tabiri de kullanılır.
Ruh¸ arınmış olan bedende¸ şairane oturur.
Bu¸ beden mülkünün¸ ibadet ve kullukla arınması manasındadır. Bedenin arınması ancak kullukla mümkündür. Su¸ maddi arınmayı sağlar¸ semavi su ise (Salih ameller) ruhun¸ arınmış bir yerde ikametini sağlar.
Kulluk için üç tabir kullanır İbn Arabi hazretleri : İbadet¸ ubudiyet¸ ubudet.
İbadet¸ dini ibadet formlarıdır. Namaz¸ hacc¸ oruç¸ zekat vb…Ubudiyet¸ insanın sürekli ibadetle meşguliyet halidir. Ubudet ise¸ insanda ubudiyet halinin sürekli galebesine denir.
Namaz dışında da namazda olma¸ sürekli Allah'ı zikretme¸ her şeyi O'ndan bilme¸ O'nu tanıma ve itaat şuuru içerisinde olma¸ hayır ve şerrin O'ndan geldiğini idrak halinin kesintisizliği¸ ubudet makamının niteliklerindendir.
Oruç¸ namaz gibi¸ insanın nefsani olandan arınarak¸ ruhun daire-i hayatına girmesinin vazgeçilmez bir şölenidir.
Oruçla birlikte insanın ruhu¸ nefsin köleleştirici zincirlerini kırar ve hakiki manada özgürleşme yolunda ilerler.
Bir hadiste¸ Efendimiz¸ 'Ramazan'da şeytanların zincirlendiğini' belirtir ki¸ bu¸ Ramazan-ı Şerifin kutsi niteliğini ifade eder.
Şeytanın ve nefsin zincirlenmesi¸ insanın ruhen özgürleşmesi anlamına gelir.
Ubudiyetin yani sürekli ibadet etme halinin¸ Ramazan-ı Şerif'te¸ her müminde doruğa çıktığı görülür.
Ramazan-ı Şerif¸ ilahi bir sofra¸ semavi bir meşher¸ bir ticaretgah ve pazardır.
Pir Sultan'ın dediği gibi¸ 'aktarlar dükkanlarını açar'lar bu ayda. İrfan ehlinin açtığı bu pazarda ne ararsan bulunur. Bu sofra kozmiktir¸ evrenseldir¸ umumidir. Herkes çağrılıdır buraya. Asi¸ muti¸ günahkâr¸ abid¸ efendisinden kaçmış köle¸ isyana düşmüş biçare¸ Seyyid'ine tabi mürid¸ mürşidini bulmamış salik¸ kadın¸ erkek¸ çocuk¸ yaşlı¸ herkes bu sofranın çağrılısıdır. Hatta oruç mükellefiyeti olmayan çocuklar¸ hastalar da…Çocukluğumuzda en şenlikli anlarımız iftar ve sahurlar idi. Ertesi gün orucumuzu gizlice bir bardak suya feda ettiğimiz günlerde bile¸ sahurun¸ o genel sofranın neşvesinden biz de nasiplenirdik. Bu¸ Ramazan'da Allah'ın Rahman ism-i şerifiyle¸ Rezzak sıfatıyla azami mertebede tecelli ettiğinin de bir belirtisidir. Rahman¸ her şeyi kuşatmıştır. Arşı istiva etmiş¸ varlığın tavanı olan arşı kuşatmıştır. Kalp¸ beytullahtır. Buradaki gönül¸ öncelikle bize orucu getiren Efendimiz'in gönlüdür. O'nun gönlüne girmek¸ Allah'ın rızasına ulaşmaktır. Yunus Emre şöyle buyurur : 'Yunus Emre der hoca/Gerekse var bin hacca/Hepisinden iyice/Bir gönüle girmektir' Buradaki gönülden kasıt¸ Efendimiz'in gönlüdür. Efendimiz'in gönlü ise iman ve İslâm diyarıdır. O'nun rızası¸ Allah'ın rızasına vesiledir.
İşte Ramazan-ı Şerif¸ 'bir gönüle girmenin' en elverişli anıdır. Bu anın bereketi hem maddi hem manevidir. Yoksulluğun son sınırına vardığı ülkemizde¸ en fakir iftar sofrasında bile birkaç çeşit yemek bulmak mümkündür. Himmet sahibi şefkatli ve cömert Müslümanlar¸ bu ayda¸ Allah'ın bahşettiği rızıktan sofralar açar¸ yoksulların gönlünü şenlendirirler.
Ramazan-ı Şerif'le birlikte şehirlerin üzerine Rahmani bir rüzgar esmeye başlar. Bu¸ hem gönüllere hem şehirlere hem de ülkelere doğru esen Rahmani bir nesimdir ki¸ onda Allah'ın rahmet ve merhameti tüter.
Ramazan¸ bir tezkiye¸ bir temizlenme¸ bir arınma¸ dünya bağlarından kopma¸ nefsin zincirlerinden boşanmadır. Kalbin cilalanması¸ parlaması ve temizlenmesidir. Kalp madem Allah'ın evidir¸ oraya Sahibi'nin teşrifi için arınması şarttır. Bunun en bereketli zamanı Ramazan-ı Şerif'tir.
Ramazan-ı Şerif'te okunan bir Kur’an harfine Allah bin¸ onbin¸ yirmi bin bazen kırkbin mükafat verir.
Allah'ın cömertliğine nihayet yoktur. Bu¸ Ramazan'da iyice taçlanır. Kadir gecesi gibi kutsi bir an Ramazan-ı Şeriftedir ve o gece Allah¸ insanlığa evrensel bir hidayet çağrısı olarak indirdiği Kur’an-ı Kerim'ini bağışlamıştır. Bu gecede bir sevaba onbinlerce mükafat verilir.
Çağımızın büyük bilgesi Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi¸
"Bu yolun merdinden olup nefsini basdın ise
Merd-i meydân-ı cihânsın gel yokuş düz arama"
derken bu hakikati¸ bu sırrı ifade etmektedir. Bu yolun merdi olmanın¸ yiğidi olmanın en elverişli zamanı Ramazan-ı Şeriftir.
Nefsi 'basmanın'¸ nefsin bağlarından azad olmanın imkanı en çok bu ayda açılır…Ruhun¸ kaynağına doğru ilerlemesi¸ o semaya uruc etmesi¸ o göğe yükselmesi¸ Ramazan-ı Şerifte adeta ilahi bir lütuf olarak insanların üzerine inmektedir.
Şeytanların bağlandığı¸ meleklerin aramızda dolaştığı¸ insanın meleki yanlarının güçlendiği bu bereketli ve feyizli ayda bol bol Kur’an okumak¸ namaz kılmak¸ istiğfar etmek¸ salavat-ı şerife getirmek¸ evrad ve ezkarla meşgul olmak¸ yoksulları gözetmek¸ fakirleri doyurmak¸ giydirmek¸ hastalara bakmak¸ kimsesizlerin kimsesi olmak gerekir.
İnsan¸ hemcinsinin sıkıntılarını paylaşmadan insan olmaz. Diğergamlık ve nefsinden önce ötekini düşünmek¸ nebevi bir haslettir.
Bunun için bir fırsat sofrası önümüze açılmıştır. Ramazan-ı Şerifte bilhassa kimsesiz ve yoksulların¸ çaresiz ve hastaların yanında olmak¸ onların derdine derman bulmak en değerli ibadettir. Bu¸ fütüvvet ahlakıdır.
Osman Hulûsi Efendi'nin dedikleri gibi¸
"Sînene yazdınsa eğer nakş-ı hayâl-i dil-beri
Gayrıya bakma Hulûsî var şeb ü rûz arama"
Demek ki¸ aslolan O'nun rızasıdır. O ise kulluk edenlerin ve gönlü kırıkların kalbindedir.
Sadık YALSIZUÇANLAR
YazarSultan I. Abdülhamid’in yedinci kadınefendisi ve II. Mahmud'un annesidir. Eski hayatı ve Osmanlı Sarayı’ndaki yaşantısı hakkında çok sağlam ve tatmin edici bir bilgi yoktur. Kafkas kökenli olması muht...
Yazar: Zühal ÇOLAK
"İstişare¸ bir tür danışma¸ tartışma¸ müzakere etme¸ düşünceleri takas etme¸ daha esenlikli ve daha doğru olanı bulma çabasıdır. Bu tümüyle ahlakî bir çabadır. Doğru'nun keşfi için yapılan her tür...
Yazar: Sadık YALSIZUÇANLAR
Anadolu’yu mayalayan büyük bilgelerin ilahî aşk şarabıyla sermest olanı ve melametiyye ahlakının önde geleni Somuncu Baba’ya¸ Şeyh Hamid-i Veli’ye ait olan bu mısra bize der ki: “Aşıklar ölmez…”Bunu b...
Yazar: Sadık YALSIZUÇANLAR
Gönül kelimesi Türkçemize hastır¸ hiçbir dünya dilinde tam karşılığı ve benzeri yoktur. Yürek¸ kalp ve benzeri kavramlara rastlarız diğer dillerde ama ‘gönül’e tesadüf edemeyiz.Gönül kelim...
Yazar: Sadık YALSIZUÇANLAR