KURALLARI DOĞRU ANLAYALIM

Çevremizde dinî konular konuşulurken bazen anlamakta zorlandığımız cümleler olur acele etmeyin, her hikmetli söz birden anlaşılmaz, biraz zaman ve dikkat ister. Din içine her türlü malumatın karıştığı sonsuz bir deniz, dalgalanır durulur, bazen sükûnet bazen de hırçın dalgalarla devinim sürer gider. Hikmetin eşiğinde bir ömür harcayan insanları tanıyınca dediklerimi daha iyi anlayacak, zamanın bu alanda ne kadar önemli olduğunu göreceksiniz. Her işte bir hikmet var! Siz bu cümleyi şöyle okursunuz: “Her işte bir hayır vardır.” Dikkat edin, benim yazdığım cümle hayır değil hikmet iken siz onu farklı okuyorsunuz. Hikmetle hayır arasında dağlar kadar fark var. Allah’ın yasakladıkları işleri yapıp daha sonra bunlardan hayır uman saflara ne demeli? Haramlarda, kötü ve çirkin işlerde asla hayır olamaz. Allah’ın emir ve yasakları bellidir. Özellikle yanlışlar ve kötüler dile getirilmiş genel çerçeve verilerek geniş helal dairesi insanların dikkatlerine sunulmuştur. “Allah’ın bol ihsanından kendilerine verdiği şeylerde cimrilik edenler bunun kendileri için hayırlı olduğu sanmasınlar. Hayır, bu onlar için şerdir, kıyamet günü, cimrilik ettikleriyle tasmalandırılacaklardır. Göklerin ve yerin mirası Allah’ındır. Allah yaptıklarınızdan haberdar olandır.” (3/Âl-i İmran, 180) Durumun genel çerçevesi böyle. Fizik ilmiyle uğraşanlar için bilim adamlarının yazdıkları teoriler çok önemlidir. Örneğin bir fizik bilgini E=mc2 yazar, bu sıradan insanlar için sadece alfabe harflerinde ibaret iken fizik bilimiyle uğraşanlar için hayat memat meselesidir. Acaba bilim alanında yapılan bu tür işler ahlak alanına nasıl yansıtılmalı? İnsanlar bilim teorileriyle davranış teorileri arasında ilgiyi nasıl kuracaklar? Sorular bazen cevapları içerir ama cevabın olmadığı alanlar da vardır. Dinî konular toplumun ortak alanı olmaya devam ediyor, bu alan zamanla uzmanlaşmayı gerektirirken uygulama hiç de böyle olmuyor. İnsanlar öğrendikleri bazı bilgilerle bir ömür boyu yaşayacaklarını zannediyorlar, işte o zaman sıkıntılar başlıyor. Çocuk için namaz ibadeti kendi alanında farklılıklar ihtiva eder ama insan yetişkin olduğu vakit bunun şartlarında bazı değişiklikler olur. İşte bunun farkına varmayanlar bocalar durur. Sevgi bütün işlerde olduğu gibi dinî konularda da hareket ettirici bir konumdadır. Sevgi eğer birliğiyle buluşursa sahih amel denilen hikmet ortaya çıkar. Oruç tutarken anlam alanları genişler ve daralır, bu sevgi zamanla insanı olgunlaştırır ama insan çocuk olarak kalırsa o zaman vay halimize. Kurallar çok sert de olur! Hayat insana farklı kazanımlar sunarken düne dair bilgilere gülüp geçtiğimiz olur. İşte hayatta gülüp geçmemek için yeni bilgiler bizim için çok gereklidir. Tecrübe edilen hikmetleri bir de biz tecrübe etmeyelim! Dünden yarına hazır bulduğumuz kuralları değerlendirirken yaşa, ihtiyaca, içinde bulunduğumuz zaman göre değerlendirme olgunluğuna ulaşırsak yaşam bize gülümser. Örf ve adetler kadar devletimizin koyduğu yasaları da tanımak gerek. Çünkü günlük hayat bu kuralların belirleyiciliğiyle sürüp gider.