HACDA MANTI

"Cemil Baba'nın kızmasından korktukları için¸ fazla üsteleyemediler. Herhalde ailece gelen Kayserili Hacıların birinden istemiştir¸ diye düşündüler. Cemil Baba mantıyı koyduktan sonra¸ geldiği yöne doğru yürümeye başladı. Bir an gitmekten vazgeçmiş gibi durdu."

Bir kısım hacılar¸ Ravza-ı Mutahhara'da kıldıkları ikişer rek'at tahiyyet-ül mescit ve şükür namazlarının ardıdan¸  Peygamber Efendimizin kabrini ziyaret etmişlerdi.  Gönülleri¸ kutsal bir görevi yerine getirmenin huzuru ile doluydu. Kalplerinin en derin¸ en ulaşılmaz¸ ücra köşelerine sanki ırmaklar akmış; yüreklerindeki en paslı kirleden dahi arınmış olmanın getirdiği  rahatlıkla¸ Mescid-i Nebevi'den  çıkmış¸ hemen yanındaki Ravza-i Mübareke denilen kısmın¸  gölgelik bir yerinde dinleniyorlardı. Gölgede olmalarına rağmen¸ kızgın güneşin etkisi¸ onları perişan ediyordu. Hacı Salih Efendi ¸ mendiliyle yüzünde biriken ter tomurcuklarını  sildi.  Yanındaki zemzem şişesini tepesine dikti. "Aç karnına da su içilmiyor ki!.." diye mırıldandı. Sağ yanında oturan  Zavzacı Mehmet Ağa'ya  dönerek:

- Allah  tekrarını nasip etsin Hacı¸  dedi.

  Zavzacı Mehmet Ağa başını salladı.

-  Amin¸ cümleyle birlikte...

Sonra gülerek Kunduracı Hasan Efendi'ye takıldı.

- Ne düşünüp duruyorsun¸ Hasan Efendi. Yoksa¸ dükkâna mı takıldı kafan?

  Kunduracı Hasan Efendi¸ gözlerini yolun karşısındaki Cennet-ül Baki'den ayırarak¸ yeni  bıraktığı sakalını  kaşıdı.

- Yoo hayır¸ dükkânı çocuklara bıraktım¸ onlar idare ederler de... Hayırdır inşallah¸ bugün rüyamda anamı gördüm.  Gelirken hasta bırakmıştım zavallıyı. Ölüp ne yapmasın.

- Hayra yor¸ hayır olsun: Sağlığına işarettir inşallah!

- Amin¸ Hacı Efendi¸ amin!

  Orada oturan Hacıların bakışları Salih Efendiye kaydı. Gözlerinden süzülen yaşları mendili ile kurulamaya çalışıyordu. Bir süre sessizce Salih Efendiyi seyrettiler. Gözlerindeki yaş¸ giderek sesli bir ağıta dönüşmüştü. Dayanamayıp sordular.

- Hayırdır Hacı Efendi.

Hacı Salih Efendi  içini çekerek hafifçe gülümsedi.

- Yok bi şey. Yarın gideceğimiz aklıma düştü de¸ Resullah Efendimizden ayrılmanın acısı şimdiden içime oturdu. İnanın bana Hacı Efendiler¸ çocuklarımdan ayrılırken hiç üzülmedim¸ hiç de ağlamadım. Lakin buna dayanamıyorum. Ama gitmek zorundayız. Ne tuhaf değil mi? Hac farizasını yaparken¸ evimiz¸ memleketimiz hiç aklımıza bile gelmedi de¸ şimdi oraları düşünmeye başladık.  Bu da Rabbimin bir hikmeti  olsa gerek.

Hasan Efendi'nin yüzündeki  üzüntü  kaybolmuş¸ yerini  hafif bir gülümsemeye  bırakmıştı. Başını tasdik anlamında sallayarak;

- Doğrusun¸ Salih Efendi¸ dedi: Buranın çekiciliği bir başka oluyor. Mıknatıs gibi bir  şey. Mesela bu kadar güç¸ bu kadar eziyetli bir yolculuk¸ gittiğin başka bir yerde olsun¸ bir daha gitmeye tevbe edersin. Ama burası öyle değil: Onca yorgunluğa ve sıkıntıya rağmen¸ seneye nasıl yapıp da tekrar gelebilirim diye düşünüyorum.

Hacı Salih Efendi¸ sağ eliyle midesini sıvazladı. Açlığa pek tahammül edemeyen bir bünyeye sahipti.

- Ben iyice  acıktım. Siz acıkmadınız mı?

  Salih Efendi'yi tasdik edercesine söylendiler.

- Ne yiyelim.

  Salih Efendi¸ bu kez muzipçe  gülümsedi.

- Şimdi şurada¸ yoğurtlu¸ sumaklı bir Kayseri mantısı olsa¸ yemez misiniz?

  Hepsi birden gülüştüler.

- Şimdi  mantıyı nereden bulalım? dedi  Zavzacı Mehmet Ağa.

Kunduracı Hasan Efendi içini çekti.

  - Nerden söyledin? Şimdi  benim de canım istedi.

  O ana kadar¸ bir kenarda sessizce onları dinleyen Cemil Baba¸ yerinden yavaşça  kalktı. Onun kalktığını gören Zavzacı Mehmet Ağa  seslendi.

  - Nereye gidiyorsun Cemil  Baba?

  - Kayseri'ye mantı yemeye.

Sonra da hızlı adımlarla¸ telefon kulübelerinin o tarafa doğru yürüyüp¸ kalabalıkların içinde kayboldu.

Cemil Baba¸ bütün Kayserililer'in tanıdığı¸ sevdiği bir insandı. Bazen muzip¸ bazen da insanı düşündüren sözleriyle tüm Kayseri halkının gözünde ayrı bir yeri vardı. Elinden hiç düşürmediği boya sandığı ile¸ halkın arasında gezer¸ üzerindeki elbiseleri hiç çıkarmazdı. Kimsenin beklemediği bir anda¸ içinden geçirdiklerine cevap verir¸ bazen de ‘konuşmam yasak' deyip başından savardı. Çoğu kez de şifreli cevaplarla¸ yolunu bekleyenlerin akıllarını karıştırırdı. Sandığında hiç eksik olmayan mavi boncuğu¸ isteyen ve yolda rastladığı herkese dağıtır¸ onlarla ilgili  bir şeyler söylerdi. Bu yüzden adı¸ Mavi Bocuklu Cemil Baba'ya kadar çıkmıştı. Bazen da tanıdığı kişilere¸ zengin¸ fakir ayırmaksızın  ekmek götürüp verirdi. Onun hakkında¸ kimi meczub¸ kimi velî¸ kimi de deli diye düşünürdü.

  Kunduracı Hasan Efendi¸ Cemil Baba'nın  arkasından uzun süre baktı. Kayseri'deki dükkanına sık sık uğrayarak¸ ekmek bırakır; "Bunu hastana götür yesin." derdi. Evine hiç girip çıkmadığı halde¸ anasının hasta olduğunu nasıl bildiğine bir türlü akıl erdiremez; Cemil Baba'nın ermişlerden olduğuna  hükmederdi.

Hacı Salih Efendi¸ dizlerindeki  varisi ovuşturarak.

    - Cemil Baba'yı kızdırdık herhalde¸ dedi.

Zavzacı Mehmet Ağa¸ alnındaki ter tomurcuklarını mendiliyle silmeye çalışırken:

  - İyi ama Hacı Efendi¸ dedi; sen de şu mübarek topraklarda mantı ziyafeti düşünüyorsun. Baksana¸ Hacı Cemil kızgınlığını belirtmek için "Kayser'ye mantı yemeye gidiyorum" dedi.

  Hasan Efendi¸ hafifçe güldü. 

  - Onun işine akıl ermez¸ dedi. Bir keresinde hava günlük güneşlikken¸ Hunat Cami'si cemaatine¸ "Yağmur yağıyor¸ yağmur. Hepiniz ıslanıyorsunuz!" demişti de¸ çoğu gülmüştü. Halbuki ¸ yağmur rahmet değil mi¸ Hacı Efendiler?

  Hacı Salih Efendi ¸Cemil Babayı kaçırdığına üzülerek;

  - Bir mantı olsa kötü mü olurdu ? dedim. Bunda kızacak¸  ne var sanki?

  Sözünü tam bitirmişti ki¸ karşıdan elinde bir tepsi mantı ile Cemil Baba'nın geldiğini gördü.

  - Bak işte¸ Cemil  Baba  mantı  getiriyor.

  Hepsinin de yüzü renkten renge girmiş¸ şaşkınlıklarını gizliyememişlerdi.

  - Mantıyı nereden buldun¸ ya Hacı Cemil?

  Cemil Baba¸ bir tepsi mantıyı önlerine koyarken¸ net bir cevap vermekten kaçınır gibiydi.

  - Hem mantı istersiniz¸ hem de nereden buldun¸ dersiniz.

  Cemil Baba'nın kızmasından korktukları için¸ fazla üsteleyemediler. Herhalde ailece gelen Kayserili Hacıların birinden istemiştir¸ diye düşündüler. Cemil Baba mantıyı  koyduktan sonra¸ geldiği yöne doğru yürümeye başladı.  Bir an gitmekten vazgeçmiş gibi durdu. Geri dönerek¸

Hacı Salih Efendi'ye seslendi:  

  - Giderken tepsiyi evine götür¸ dedi.  Sonra yeniden kalabalıkların  içinde kaybolup gitti.

Mantı ziyafeti bittikten sonra¸ Zavzacı Mehmet Ağa¸ misvakla dişlerini temizlerken:

  - İyi ama¸ bu tepsiyi ne yapacağız? dedi.

  Kunduracı Hasan Efendi¸ Cemil Baba'nın kerametlerini duyduğu için¸ onun her hareketinde bir hikmet olduğuna inanan birisiydi. Kendinden emin bir vaziyette:

  - Tepsiyi Salih Efendi evine götürecek¸ dedi. Cemil Baba böyle dediğine göre¸ bir sebebi vardır.

 

  Hacı Salih Efendi¸ konunun üzerinde fazla durmadı.  Tepsiyi  eşyalarının arasına yerleştirdi. Ülkesine dönmeden önce¸ biraz hediyelik eşya ve hurma alması gerekiyordu. Yavaş yavaş toparlandı. Uçaklarının kalkmasına 24 saat  kalmıştı.

  - Ben biraz alış-veriş yapacağım; sonra da hurma pazarına gideceğim. Akşam otelde görüşürüz¸ dedi.

   Kunduracı Hasan Efendi gülümsedi. Güldüğü zamanlar alnındaki kırışıklıklar iyice belirginleşiyordu.

  - Ben de elektronik cihazlara bakacağım. Torunlarım atari midir¸ nedir; isteyip duruyorlardı.

  Hep birlikte alış-veriş yapmak üzere kurban caddesine doğru yürüdüler.

   *   *

  Hacı Salih Efendi'nin evi¸ gün boyu hayırlı olsuna gelen misafirlerle dolup taşmıştı. Akşam Hacı sofrası da bir hayli kalabalıktı. Yatsı namazının ardından¸  yavaş yavaş dağılan misafirleri gönderdikten sonra¸ koltuklardan birine oturdu. Sandalyelerden birini çekip¸ ayaklarını uzattı. Hâlâ üzerindeki yorgunluğu atamamıştı. Büyük kızına bir kahve yapmasını söyledi. Bir aydır Türk kahvesini özlemişti. Gözleri bir noktaya takılıp¸ düşünceleri yeniden Kâbe'ye doğru kaydı. Arafat'a çıkışını¸ Merve ile Sefa arasındaki dönüşünü ve Beytullah'ı tavaf ederken iri yarı zencilerin arasından cılız bedeniyle nasıl sıyrıldığını hatırladı. Orada bu kadar yorulduğunu hissetmemişti. Oysa buluttan nem kapan bir bünyesi¸ fazla yol yürüyemeyen varisli bacakları vardı. Hafifçe gülümsedi.  "Hangi ev sahibi¸ misafirine eziyet eder ki..." diye mırıldandı belli belirsiz. Şimdiye kadar gidenlerin anlattıkları ne kadar doğruymuş meğer. Anlatılmakla anlaşılmıyor¸ mutlaka  o havayı teneffüs etmek¸ o duyguları yaşamak gerekmiş. Seneye bir kez daha gidebilmenin imkanlarını şimdiden araştırmalıydı. Hem bu kez hanımını da birlikte götürmeliydi.

  - Baba kahven!

  Kızının sesiyle düşüncelerinden ayrıldı. Ayaklarını sandalyeden çekip kahvesini aldı. "Höpürdeterek" iri bir yudum çektikten sonra:

  - Sağ olasın kızım¸ dedi. Çoktandır özlemişim mübareği. Annen ne yapıyor¸ içerde?

  Seneye birlikte gideceklerinin müjdesini şimdiden vermek istiyordu.

  - Hele bir yanıma gelsin.

  - Getirdiğin eşyaları yerleştiriyor baba.

  O sırada hanımı¸ elinde Hacı Salih Efendi'nin getirdiği mantı tepsisi ile söylenerek içeri girdi.

  - İlahi Hacı efendi¸ bu tepsi sende ne geziyor? Dün komşular bizdelerdi. Hep birlikte mantı yapmış yiyorduk. Cemil Baba geldi¸ mantı istedi. "Herhalde fakir birine götürecektir¸" diye bu tepsiyle mantı vermiştim. Şimdi senin  eşyalarının içinden çıkıyor.

  Hacı Salih Efendi'nin içtiği kahve¸ anlık bir hayretin getirdiği şaşkınlıkla elinden döküldü. Yudumu boğazına takılıp kaldı. Güç işitilir bir sesle; "Allahuekber" diyebildi. Hac'da olanları hanımına tek tek anlattı. Bu sefer şaşırma sırası hanımındaydı.

  - Cemil  Baba'ya ermişlerden derlerdi  de pek aldırış etmezdim. Allah'ım¸ sen beni  affet¸  diye pişmanlıkla söylendi.

Ümit Fehmi SORGUNLU

Yazar