BESLENME YETERSİZLİĞİ
Ülkemizde¸ her yıl 2.500'den fazla çocuk bağışıklık sistemlerini zayıflığı yüzünden ölmektedir. Türkiye'deki çocukların yaklaşık % 15'i bağışıklık düzeyleri azalmış olarak büyümektedir ve bu da sürekli hastalanma ve yetersiz büyümeyle sonuçlanmaktadır.
A vitamini yetersizliğine karşı; balık¸ yumurta¸ karaciğer¸ kırmızı et¸ süt ürünleri¸ havuç¸ kayısı¸ ıspanak¸ dereotu¸ roka A vitamini kaynaklarındandır.
İçinde ülkemizin de yer aldığı birçok ülkede insan sağlığını tehdit eden mineral madde ve vitamin yetersizliğine (Mikronütriyen) karşı¸ beslenme liderleri yayınladıkları bir raporla dikkati beslenme yetersizliğinin neden olduğu hastalıklara çekmektedir. Bu önemli raporu dergimizde de siz değerli okuyucularımıza bildirmeyi bir görev sayıyorum. Dünya besleme uzmanlarının yayınladıkları rapor ile tüketicilerin¸ zengin-fakir¸ genç-yaşlı¸ gelişmiş-gelişmemiş ülkede yaşayıp yaşamadıklarına bakılmaksızın belirttikleri ve eksikliğinde de kişilerin sağlığını tehdit etmelerinin yanında hastalıkların tedavisi için harcanan paraların ülkelerin ekonomilerini bile ciddi şekilde etkiledikleri belirtilmektedir. Dünya beslenme liderlerinin rapor ettikleri ve insan beslenmesinde günümüzde eksikliği bulunan mineral ve vitaminler şunlardır.
1-İyot yetersizliği
2-Demir yetersizliği
3-A vitamini yetersizliği
Mikronütriyen olarak da bilinen temel vitaminlerin ve minerallerin eksikliğinin¸ dünyada milyonlarca insanı etkileyen anemi¸ kretenizm¸ körlük ve guatr gibi sorunlara yol açtığı on yıllardır bilinmekteydi. Ancak¸ son zamanlarda yapılan araştırmalar¸ bütün bunların çok büyük bir buzdağının yalnızca su üstünde kalan küçük bir bölümünü oluşturduğunu ortaya koymuştur. Üstelik sorun sadece yoksulların sorunu değildir.
3 besin elementinin yol açtığı hastalıklar ve bu maddelerin en çok hangi gıda maddelerinde bulunduğunu sizlere açıklamaya çalışacağım.
İyot Yetersizliği
Dünyada önlenebilir zihinsel kusurların en başta gelen nedeni. Zihinsel kapasiteyi ve çalışma potansiyelini önemli ölçüde azaltır. Gebelik dönemindeki iyot yetersizliği¸ bebeğin ölü doğmasına¸ fiziksel özürlü olarak dünyaya gelmesine ve ciddi beyin hasarı görmesine yol açabilir.
Türkiye'de her yıl çok sayıda bebek¸ annenin gebelik dönemindeki iyot yetersizliği yüzünden zihinsel kusurlarla dünyaya gelmektedir. İyot yetersizliğine karşı iyotlu tuz ve balık iyi bir seçenektir.
Demir Yetersizliği
Tüm nüfusta etkinlik ve üretkenlik düzeyini düşürür. 6-24 aylık çocuklarda beynin normal gelişmesini sekteye uğratır. Çocuklar üzerinde yol açtığı etkiler arasında bodurluk¸ hastalıklılık¸ okul devamsızlığı¸ konsantrasyon eksikliği ve bellek zayıflığı yer almaktadır. İleri düzeyde anemi ve aynı zamanda doğum sırasındaki ölümlerin artmasına da yol açmaktadır.
Demir yetersizliği gelişmiş ülkelerde bile nüfusun % 10'unu etkilemeye devam etmektedir. Demir yetersizliğine karşı kırmızı et¸ karaciğer¸ yumurta¸ pekmez ve tahıllar özellikle C vitamini içeren gıdalarla birlikte tüketilmesi gerekmektedir.
A Vitamini Yetersizliği
Bağışıklık sistemlerini zayıflatarak hastalıkların daha sık ve daha şiddetli geçmesine yol açar¸ eksikliğinde 5 yaş altı çocuk ölüm hızlarını üçte bir oranında artırır.
Ülkemizde¸ her yıl 2.500'den fazla çocuk bağışıklık sistemlerini zayıflığı yüzünden ölmektedir. Türkiye'deki çocukların yaklaşık % 15'i bağışıklık düzeyleri azalmış olarak büyümektedir ve bu da sürekli hastalanma ve yetersiz büyümeyle sonuçlanmaktadır.
A vitamini yetersizliğine karşı; balık¸ yumurta¸ karaciğer¸ kırmızı et¸ süt ürünleri¸ havuç¸ kayısı¸ ıspanak¸ dereotu¸ roka A vitamini kaynaklarındandır.
Uzun yıllardır bazı kesimlerin yanlış tanıtımları sonucunda özellikle kahvaltılarda yumurta tüketiminden tüketicileri uzak tutmaları¸ gençlerin kırmızı eti tüketmemeleri neticesinde demir ve A vitamini eksikliğiyle karşılaştığımızı özellikle belirtmek istiyorum.
Aydın ADİLOĞLU
YazarŞeyh Abdurrahman Erzincanî’nin soyu, Orta Asya’dan gelerek Erzincan’a yerleşmiştir. Evlâd-ı Rasûl’den ve Yıldırım Bâyezîd devri meşayihlerindendir. Zamanının gerekli ilimlerini memleketi olan Erzincan...
Yazar: Resul KESENCELİ
Sevgili çocuklar; “Bizim en vefalı dostlarımız kitaplardır.” desem abartmış olur muyum acaba? Beni bu yargıya götüren etkenlere bir göz atalım isterseniz. Hiç unutmam; orta ikinci sınıfa gidiyordum....
Yazar: Sırrı ER
“Sâde” yazmak, “basit” yazmak değildir. Çoğu kimse sâde kelimesini basit kelimesiyle aynı anlamda kullanır. Oysa sâde, içinde derinlik barındıran bir kavram… Fakat basit, sathîdir; yüzeysel, üstünkörü...
Yazar: Bilal KEMİKLİ
15 Temmuz’da köprüye yürüyenler arasındaydık. Bir hafta sonra kızımın düğünü vardı ve biz düğün hazırlıklarıyla uğraşırken, hiç aklımıza gelmezdi böyle bir gecenin yaşanacağı. O akşam çocuklarla Çeng...
Yazar: Raziye SAĞLAM