Berat Gecesi

Berat Kandili, İslâm dünyasında büyük bir öneme sahip olan ve mübarek üç aylar içinde yer alan beş mübarek geceden biridir. Şaban ayının 15. gecesine denk gelen bu kandil, Allah’ın affına ve bağışlamasına erişmek isteyen Müslümanlar için önemli bir fırsat olarak kabul edilir. Berat, Arapça kökenli bir kelime olup "temize çıkma, günahlardan arınma, ilahi bağışlanma ve kurtuluş" anlamına gelir. Bu gece, Allah’ın rahmet kapılarını sonuna kadar açtığına inanılan bir gece olarak özellikle ibadet, dua ve tefekkürle geçirilir.

Bir hadiste Peygamberimiz şöyle buyurmuştur: "Beş gece vardır ki onlarda yapılan dualar geriye çevrilmez. Bunlar Recebin ilk (cuma) gecesi, Şaban’ın ortasında bulunan gece, Cuma gecesi, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı geceleridir.”

Başka bir hadiste ise; “Şaban ayının 15. gecesi olduğunda o geceyi ibadetle geçirin, gündüzünde de oruç tutun. Çünkü Yüce Allah, bu gece güneşin batışından fecre kadar (olan sürede) dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve ‘Tövbe eden yok mu, tövbesini kabul edeyim! Rızık isteyen yok mu, rızık vereyim! Şifa isteyen yok mu, şifa vereyim!.. Başka isteği olan yok mu, ona da istediğini vereyim.’ der.” buyrulmuştur.

Berat Kandili’nin, Müslümanlar açısından manevi bir yenilenme ve nefis muhasebesi yapma imkânı sunduğuna inanılır. İslâm’a göre bu gece, insanların bir yıllık kaderinin yazıldığı ve amel defterlerinin düzenlendiği özel bir zaman dilimidir. Bu nedenle Müslümanlar, geçmişteki günahlarından tövbe etmek, iyi niyetlerle dolu dualar etmek ve manevi açıdan kendilerini geliştirmek için Berat Kandili’ni bir fırsat olarak görürler.

Enes b. Malik (r.a.), Resûlullah (s.a.v.)’i şöyle buyururken dinledim dedi: “Allah Teâlâ şöyle buyurdu: ‘Ey Âdemoğlu! Sen bana dua ettiğin ve benden affını umduğun sürece, işlediğin günahlar ne kadar çok olursa olsun, onların büyüklüğüne bakmadan seni bağışlarım. Ey Âdemoğlu! Günahların gökyüzünü kaplayacak kadar çok olsa, sonra da benden affını dilesen, seni affederim. Ey Âdemoğlu! Sen yeryüzünü dolduracak kadar günahla karşıma gelsen; fakat bana hiçbir şeyi ortak koşmamış olsan, şüphesiz ben de seni yeryüzü dolusu bağışla karşılarım.”

Hz. Âişe Validemiz Peygamberimiz’i tanıtırken şöyle buyurmuştur: "Bu gece (şŞaban'ın on beşinci gecesi) Peygamber (s.a.v.)’i (odanın içinde) aramaya başlamıştım ki (O’nu) başını secdeden kaldırırken buldum. Buyurdu ki: ‘Ey Aişe, Allah ve Rasûlü’nün seni korkutmasından mı korktun?’ dedim. Hz. Aişe Validemiz, ‘Diğer hanımlarından birinin yanına gittiğini zannettim.’ dedi. Peygamberimiz buyurdu ki: ‘Allahu Teâlâ şŞaban’ın 15. gecesinde (bu gecede) dünya semasına iner, Ben-îi Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca insanları bağışlar."

Bu mübarek gecede Müslümanlar, ibadetlerini artırır; namaz kılar, Kur’an-ı Kerim okur ve zikirle meşgul olurlar. Aynı zamanda bu gece, sadaka vermek ve yardıma muhtaç insanlara destek olmak için de güzel bir vesiledir. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v.) bu geceyi ibadetle geçirdiği ve ümmeti için dua ettiği rivayet edilmektedir. Bu nedenle Müslümanlar, Berat Kandili’nde Peygamber Efendimiz’in sünnetine uyarak dualarını artırır ve Allah’tan af dilerler.

Sonuç olarak, Berat Kandili; insanın kendisiyle, çevresiyle ve Yaradan ile hesaplaşarak manevi bir arınmaya ulaştığı bir fırsat gecesidir. Bu mübarek geceyi anlamına uygun şekilde değerlendirerek, ibadetler ve güzel davranışlarla geçirenlerin ilahi rahmete nail olacağına inanılır.