BAL GİBİ ŞİFA

Bal¸ balözünün arıların kursağında işlenip değiştirilmesiyle meydana gelir.

Bal¸ balözünün arıların kursağında işlenip değiştirilmesiyle meydana gelir. Sindirim salgılarının etkisi altında gelişen bu değişim balözünü¸ dekstroz¸ buüloz¸ sakaroz ve madensel tuz karışımı haline getirir.
Arı¸ çiçeklerden nektar denilen balözünü emdiği zaman sakaroz¸ glukoz¸ fruktoz¸ çok miktarda su¸ enzimler¸ vitaminler¸ bazı azotlu maddeler ve asitlerden meydana gelen bir sıvıyı kursağında toplamış olur. Ancak enzimlerden¸ vitaminlerden¸ asitlerden ve bazı azotlu maddelerden hangilerinin nektardan geldiği¸ hangilerinin arı tarafından eklenmiş olabileceği bilinmemektedir.
Balda sitrik¸ malik¸ formik ve asetik asit vardır. Ancak en önemlisi glukomik asittir. Proteinlerin yapıtaşı olan aminoasitler de balda bulunur. Balın çok tatlı olması¸ asitliğinin fark edilmemesine sebep olur. Balın tadını ve kokusunu¸ balı meydana getiren maddeler oluşturmaktadır. Özellikle malik ve sitrik asitin tad ve kokuda etkili olduğu bilinmektedir.
Baldaki Vitaminler
Balda yüzde 0.17 oranında kül de bulunmaktadır. Balda en fazla bulunan mineraller kalsiyum ve fosfordur. Bunlardan sonra potasyum¸ kükürt¸ sodyum klorür ve magnezyum gelmektedir. Ayrıca elementlerden iyot¸ bakır¸ demir¸ manganez ve çinko da eser miktarda balda bulunur. Baldaki vitamin miktarı¸ nektar ve polen kaynaklarına bağlı olarak değişir. Bu vitaminler şunlardır:
Tiamin (B)¸ riboflavin (B2)¸ askorbih asit (C)¸ piridoksin (B6)¸ pantotenik asit (B5) ve nikotinik asit (B3) tir.
Başlıca iki çeşit bal vardır: Çok çiçek ve tek çiçek balı. Çok çiçek balını arılar binbir çiçek dolaşarak topladıkları balözüyle yaparlar. Tek çiçek balı genellikle bir tek bitki türünden toplanan balözüyle yapılır.
Balın Özellikleri
Bal başlıca früktoz¸ glikoz ve suyun bileşiğidir; sindirimi gerektirmediği için kolayca kana geçer¸ Bu sebeple zayıf ve iştahsız kimselerin enerji ihtiyaçlarını karşılamada iyi bir yiyecektir.
Normal şartlarda enerji üretmek için yağ ve şekerler birlikte yakılır ve böyle daha verimli bir enerji meydana gelir. Şeker olmadığı zaman yağlar daha verimsiz şekilde kullanılır ve kolaylıkla yorgunluk meydana gelir. Bu sebeple yeterince tabii şeker de alınmalıdır. Glikoz ve früktoz denilen iki tabii şeker balda boldur.
Balın Faydaları
- Bal soğuk suyla karıştırılıp içilirse ishali durdurur¸ sıcak veya ılık suyla karıştırılıp içilirse kuvvetli müshil olur.
- Bal sıcak içildiği zaman 7¸ soğuk içildiği zaman 20 dakikada kana karışır. İhtiva ettiği serbest şekerlerden dolayı beynin çalışması kolaylaşır. Düşünceye mükemmellik kazandırır.
- Bal¸ mikrop öldürücü (antimikrobiyal) özelliğe sahiptir. Bu da baldaki glukooaksidaz enziminin varlığına bağlıdır. Balı orta ve yüksek sıcaklıkta ısıtmakla bu enzimin faaliyeti azalacağından mikrop öldürücü özelliği de yok olur. Ayrıca baldaki inhibin adı verilen bir madde de balın mikrop öldürücü özelliğini artırır. Bu madde zararlı bakterilerin su kaybedip kuruyarak ölmelerini sağlar. Bu özelliği sebebiyle bal¸ göz ağrılarını gidermek için de kullanılır.
- Zengin bir gıda olan bal¸ bebek ve çocuk beslenmesinde önemli rol oynar. Beslenmeden doğan bazı eksiklikler¸ çocuklarda ve hatta büyüklerde bile kemikle ilgili hastalıkların tedavisi için çok faydalıdır. Altını ıslatan çocuklara 1-2 ay devamlı bal yedirildiğinde¸ çocukların büyük çoğunluğunun bu huylarından vazgeçtiği tespit edilmiştir. Çünkü balın sinirler üzerine olumlu etkileri vardır. Sinir bozukluğundan yakınan uykusuz kişiler bal yiyerek rahatlayabilirler; Çünkü bal¸ uyumalarına yardımcı olmaktadır. Bal¸ kalp çarpıntısından ve yüksek tansiyondan şikayetçi olanlar içinde son derece faydalıdır.
- Bal asidoz meydana getirmez; çabuk sindirimi yüzünden alkolik fermantasyona uğramaz. Muhtevasındaki serbest asitler dolayısıyla yağın hazmını kolaylaştırır¸ anne ve inek sütünün demir eksikliğini tamamlar¸ iştah açar ve bağırsaklara has hareketleri artırarak rahatlık sağlar.
- Bal¸ taze kan yapımı için gereken enerji temin deposu olarak kansızlar için kan yapımını hızlandırıp kan ihtiyacını giderir. Kanın temizlenmesine yardımcı olur¸ kan dolaşımını hem düzenler hem de kolaylaştırır (damarlardaki sinirlere olumlu etki özelliği) ve damar sertliğine olumlu etki yapar.
- Çocuklarda kusma¸ öksürük¸ bronşit gibi hastalıklarda bal¸ kaynatılmış arpa suyuyla karıştırılıp içilirse¸ hastalık tedavi edilmiş olur.
- Bal sabah ve akşam devamlı yenirse sarılığın çok kısa zamanda tedavisine yardımcı olur.
- Süte bol miktarda bal karıştırılıp içilirse tenya (şerit) parazitini düşürdüğü tesbit edilmiştir.
- Bir miktar tuzla karıştırılıp devamlı içilirse balgam söktürür.
- Bal karın ağrılarını keser¸ mideye ferahlık verir. Mide ve bağırsaktaki yaraları tedavi eder. Ülserli hastalarda 4 kg. balı 1 haftada yiyen ve buna 1 ay devam eden 100 hastadan 97’sinde ülserden kesin eser kalmadığı görülmüştür.
- Çabuk enerjiye dönüşen hazır gıda maddesi olması özelliğiyle yüzme¸ dağcılık¸ atletizm¸ basketbol¸ futbol¸ bisiklet yarışı¸ buz pateni¸ kayak¸ güreş gibi sporlarla meşgul olan kimselere enerji vermek ve yorgunluklarını hafifletmek için sade veya portakal suyuna karıştırılarak kullanılmalıdır.
Mübarek Gıda
Bal¸ Kur’ân-ı Kerim’de zikredilen gıdadır:
“ O arıların karınlarından renkleri muhtelif bal çıkar ki¸ onda insanlar için şifa vardır. Doğrusu bunda da düşünecek bir topluluk için büyük bir alamet vardır.”
Peygamberimiz de çeşitli hadislerinde balı şifa olarak tavsiye etmiştir.
Sinirleri yatıştırır¸ idrar söktürür¸ bağırsakları yumuşatır¸ solucanları döker¸ zihnen çalışanlara faydalıdır. Kanseri¸ özellikle mide¸ safra kesesi¸ prostat ve akciğer kanserini önleyici etkiye sahiptir.