AİLEDE EMPATİ VE DİĞERKÂMLIK

Ailemiz, gözlerimizi açtığımız ilk toplum birimidir. Okul çağına gelene kadar her şeyi ailemizden görür ve öğreniriz. Bizlerin bugünlere gelişinde, büyümemizde, gelişmemizde, eğitimimizde, velhasıl birçok konuda ailemizin etkin katkı­ları vardır. Ailemiz, kan bağı ile olduğu kadar sosyal olarak da en sağlam bağlarla bağlı olduğumuz bir yapıdır. Anne­miz, babamız, kardeşlerimiz, eşimiz, çocuklarımız, amca­larımız, dayılarımız, teyzelerimiz, diğer akraba ve dostla­rımızın hepsi de aile kavramı içerisinde yer alır. Onların bize olduğu kadar, bizlerin de onlara karşı birtakım görev ve sorumlulukları vardır. Aile içerisinde karşılıklı paylaşıla­cak en güzel şeyler, (sevgi, saygı, merhamet, hoşgörü, mad­dî ve manevî destekler), ailenin huzur ve düzen içerisinde bir süreç yaşaması için hayati bakımdan önem taşımaktadır. Eğitimin en önemli ve temel kısmı aile içerisinde olur. Kişi, eğer ailesinde gerekli ve doğru eğitimleri alamamışsa, bu, onun okul hayatına ve daha sonra hayatının diğer safhaları­na yansır. Başarısız ve sorunlu öğrencilerin birçoğunun, ai­leden gelen yanlış eğitimlerden ve uygulamalardan, aile içi şiddet ve sorunlardan olumsuz yönde etkilenerek bu hâle geldikleri bilinmektedir. Sorunlar, sadece şiddet ve maddî yoksunluklar olarak değil, maddî imkânları çok geniş olan ailelerde de görülmektedir. Her istediğini her an önünde bulan, çeşitli problemlerinde sürekli ailesine dayanan, ken­di hayat mücadelesi için kendinde yeteri kadar güç bulama­yan gençler, ileride anne-babasını kaybettiklerinde dayana­cakları başka güç bulamamakta ve sıkıntı yaşamaktadırlar. Bu nedenle ailelerin, çocuklarının eğitimi, gelişimi, huzur ve mutluluğu için gereken fedakârlıklardan çekinmemeleri ve bunun yanında hayat mücadelesi için gereken antrenmanları da yaptırmaları, ileride karşılaşabilecekleri problemleri ken­di kendilerine çözebilmeleri açısından önem taşımaktadır. Ailede sevgi, empati ve diğerkâmlıkla yaşar. Empati, karşıdakinin dünyasını anlamaktır. Empati, başkalarına, kendine davranılmasını is­tediğin gibi davranmaktır. Bu, kişisel ilişkilerimizi güçlen­dirmeye yarayan çok kuvvetli, insanî bir erdemdir. Empati, başkalarının görüşünü kabul etmemiz anlamına gelmez; sa­dece onu anlamaya çalışmaya hazır olduğumuzu ifade eder. İnsanların, bizimkilere uymayan, kendileri için geçerli olan kendi deneyimleri olduğunu kabul etmedikçe empati sağ­layamayız. Herkesin dünyayı bizim gibi görmesini bekle­yemeyiz. Gerçek empati, ancak kendi dışımıza çıkabildiği­miz, olay ve nesnelerin öteki insanlara nasıl göründüğünü anlamaya çalıştığımız zaman gelecektir. Diğerkâmlık ise “başkalarının yararını da kendi yararı kadar gözetme” ya da “diğer insanlara maddî veya manevî kişisel çıkar gözetmeksizin yararlı olmaya çalışma olarak tanımlanır. “Sizden biriniz kendisi için arzuladığı şeyi din kardeşi için de istemedikçe (tam) iman etmiş olamaz.” (Buhârî, İman, 17) hadis-i şerifi de buna işaret etmektedir. Sevgi, saygı, hoşgörü, sabır, çalışkanlık, ahlâkî ve etik de­ğerler açısından, bireyin şekillenmeye başladığı ilk kurum ailedir. Aile ne kadar eğitimliyse ve kaliteliyse, bu ortamda yetişen yeni birey de ona göre şekillenecektir. Aile kurumu­nun çöktüğü toplumlar da çökmeye mahkûm olmaktadır. Bu bakımdan aileye çok önem verilmeli ve ailenin kalkın­ması için bütün şartlar -kayıtsız şartsız ve bir an önce- seferber edilmelidir.